Reisverhaal «La Gomera, west en noord»

La Gomera, een klein Canarisch eiland | Spanje | 2 Reacties 26 Februari 2025 - Laatste Aanpassing 26 Februari 2025

We blijven nog 4 nachten in Valle Gran Rey. We kunnen hier meerdere relatief eenvoudige en mooie wandelingen maken.

Zaterdag ochtend, weer mooi weer in de bergen. We rijden de vallei uit tot Arure, het eerste dorp dat op hoogte ligt, 11 km van Valle Gran Rey, na een klim van meer dan 800m

Arure is onderlijnd

De wandeling is in lusvorm, enkel op het verste punt gaan we even naar een uitzichtpunt, Mirador de Alojera, op en neer

Alle beschreven wandelingen vertrekken in de buurt van een bushalte, in Arure is dit bij het restaurant Casa Conchita.

Enkele tiental meter verder is er een afslag, hier staat een uitzichtpunt vermeld op een wegwijzer. Verder is er geen enkele wegwijzer meer. Vooraf echter zet ik de weg uit op de RouteYou app, zodat we overal weten waar we zijn.

Ook deze wandeling is als eenvoudig beschreven, als wij ze kunnen stappen zal dat wel zo zijn. In totaal klimmen en dalen we 220m, zolang de route niet te steil is, is dat OK voor ons.

eerst een mooie trap langs de huizen

Al snel klimmen we langs een vrij smal pad waardoor we mooie uitzichten hebben o de vallei

even terug blikken richting oceaan

we wandelen bijna de ganse tijd in open lucht, geen bomen of bossen, dus veel planten. Links groeien er massa’s Opuntia (cactussen), rechts agaves

soms is het pad erg stenig, rotsen of los materiaal

na een tijd komt het smalle pad uit op een breder , hier kunnen ‘aangelanden’ rijden

Het aangename om in de lente naar de Canarische eilanden te reizen, zijn de bloemen.
Links en rechts van de weg is er steeds wel een bloeiende struik, bloeiende plant, bloeiende boom ….namen van planten zijn hier moeilijk te vinden

een roosachtige

en steeds(als we wat hoger stappen) weidse zichten

bij het gehucht Acardece zijn enkele terrassen, waarschijnlijk niet meer bewerkt

heel klein bloemetje, maar door zijn kleur opvallend

een vlinderbloemachtige

bijna verstopt tussen varens…

Erica arborea, boomheide, een typische endemische plant in het nationaal park

ondertussen klimmen we hoger en hoger

wanneer we bijna boven zijn hebben we een helder zicht op het eiland La Palma, het eiland waar enkele jaren geleden gedurende vele maanden de zuidelijke (op de foto linker zijde) is uitgebarsten

en de bloemenweelde eindigt niet

wat verder zien we een ouder koppel zwaar werk verrichten in hun wijngaard

de wijnstokken hebben al hun eerste blaadjes

wat verder zien we ook het kleinste bewoonde eiland El Hierro

we zijn hoog genoeg, uitzicht op de kust

Het eerste deel van onze lus hebben we gewandeld, nu nog een korte wandeling naar de Mirador de Alojera, het dorp dat we enkele dagen geleden bezochten. We zijn nu even in het nationaal park

hier is weer laurier te zien

en jeneverbes

het uitzichtpunt ligt bij de weg, mensen houden hier halt met de auto en wandelen even naar het uitzichtpunt

naast de eilanden zien we ook uit op de ‘hoge’ rotsen bij de zee, nu lijken ze wat kleiner te zijn

We keren terug naar de weg, aan de overzijde staat de enige wegwijzer naar Arure

Het pad volgt eerst min of meer de baan, maar gaat langs een helling van een vallei. Het pad daalt sterk en is erg smal. Gelukkig is de gps (RouteYou) er om af en toe de weg te wijzen

de omgeving is erg mooi, de weg zien we niet

we zijn nu dichter bij de valleibodem, kleurschakeringen van geel via allerlei tinten groen tot donkergroen

hier zijn er weer andere bloemen (in de vallei) … deze is in zeer grote aantallen aanwezig

de hellingen zijn droger, geen of weinig bloemen, wel de altijd voorkomende opuntia, agave, palm, jeneverbes..

weinig voorkomend, klein, maar erg opvallend van kleur..

na een tijdje is de afdaling (even) minder steil…

tot we plots op een stuk asfalt lopen

even sneller stappen …

en af en toe een felrode klaproos tussen de overwegend gele bloemen…

we komen weer voorbij een wijngaard, ook hier al blaadjes aan de wijnstok..

lichtroze gekleurde distelbloemen

Uit de diepte komen de wolken omhoog..

plots zien we de Embalse Arure, een grote stuwdam…

wanneer we dichter komen zien we nog een kleine plas water… het tekort aan regen laat zich hier duidelijk voelen …

bramen beginnen te bloeien…

we zouden over de stuwdam kunnen stappen en dan de korte, geasfalteerde weg aan de overzijde nemen… maar de wandeling loopt verder langs de zijde waar we afdaalden

Arcadece ligt mooi tussen de velden, enkele uren geleden wandelden we hoog aan de overzijde

niet alleen in Vlaamse Velden….

een mooi plekje om ons stokbroodje te eten …

En even plots is er geen asfalt meer, het pad wordt smaller, we klimmen weer, grote delen over rotsbodem, dan weer een smal paadje…

onze eindbestemming komt in zicht (Arure) … maar de weg gaat rond…

soms een breder gebied waar we onze weg wat moeten kiezen tussen de planten en over de stenen

een kleinere stuwdam Presa de Arure… ook al met weinig water

Nu is het wat zoeken waar de weg is, er staan enkele huizen, is het privé eigendom Of kunnen we er wandelen…

Plots 2 loslopende blaffende honden en een oud vrouwtje dat vreselijk boos is (op ons) … nein, nein roept ze steeds… en ze wordt nog bozer, gelukkig verstaan we niet alles wat ze zegt … wat we wel verstaan is niet zo mooi….

We volgen een verkeerd pad, we moeten terug in haar richting, … ze wordt weer boos.. tot we zeggen dat we Belgen zijn en … dan is ze plots heel vriendelijk en bedankt ze ons … blijkbaar heeft zij het tegen één bepaalde nationaliteit …

Ze helpt ons nu zelf om het ‘rechte’ pad te vinden…

we stappen tussen huisjes met bloemen..

Nog enkele minuten steile trappen op… en we zijn weer bij Casa Conchita, waar we de auto geparkeerd hebben… na bijna 7 km stappen, 3u30’

****

Zondagochtend, aan de kust helder weer, in de bergen eerder wolken.

We vertrekken naar het nationaal park. Naarmate we hoger komen, komen er meer en meer wolken op ons af. In het nationaalpark is er mist, het is er koud en het regent.

Wandelen zit er niet in, elke kleine helling is dan wellicht glibberig (zoals we lezen in de gidsen). Hét moment dus om naar het bezoekerscentrum van het park te rijden.

Ook daar regent het, maar ruimschoots onvoldoende voor de natuur en voor de watervoorraden.

Het bezoekerscentrum is schitterend, we hadden er niet veel van verwacht. We leren weer heel wat bij.

alle foto’s buiten zijn ‘in de wolken’…

op de kaart van het nationaal park is het bezoekerscentrum helemaal bovenaan met een rode pijl aangeduid. Het ligt helemaal niet in het nationaal park

er is een prachtig 3-D model van het eiland

Hier zien we duidelijk dat La Gomera in feite 1 berg is waar, door erosie een aantal valleien zijn gevormd, diepe valleien. Die valleien hebben nergens verbinding met elkaar. De oorspronkelijke bewoners leefden geïsoleerd in hun vallei, later hadden verschillende valleien een soort haven waar ze hun exportgoederen op schepen laadden

In een aantal panelen worden grote lijnen over de vorming, evolutie, menselijke invloed voorgesteld

zowat 20 miljoen jaar geleden kwam Fuerteventura als eerste eiland boven water

ongeveer 11 miljoen jaar geleden ontstond La Gomera als vijfde eiland. Fuerteventura, Lanzarote, Gran Canaria en Tenerife waren toen al boven water gekomen

Na de laatste grote vulkaanactiviteit , ongeveer 4 miljoen jaar geleden, en de komst van de eerste mensen, evolueerde het eiland geologisch en bereikte het een hoogtepunt in zijn geïsoleerd ecosysteem (alle natuurlijke interacties tussen alle levende organismen in een bepaald gebied, in La Gomera ver van elk ander ecosysteem ontstonden nieuwe soorten)

En toen kwam de mens… ongeveer 2000 jaar geleden, schat men …

Mensen uit Noord-Afrika kwamen (via dichterbij gelegen eilanden) aan. Ze kenden reeds vuur, ze brachten hun eigen dieren mee, het ecosysteem veranderde voor eens en voor altijd ….

Begin van de 15^de eeuw zetten Europeanen voor het eerst voet aan wal op La Gomera. Het leven van de oorspronkelijke bewoners veranderde drastisch door de overheersing van de Spanjaarden

In 1492, het jaar dat de wereld voor altijd veranderde, vertrok Colombus vanaf La Gomera, zijn laatste stop, op zoek naar een eenvoudiger zeeweg naar Azië. Hij nam van hier voedsel, water, planten en dieren mee

tijdens de 16^de en de 17^de eeuw werd er op La Gomera meer en meer aan landbouw gedaan. De teelt van suikerriet, wijndruiven en graangewassen veranderde het landschap en de manier van leven

Tijdens de tweede helft van de 19^de en de eerste helft van de 20^ste eeuw begon de teelt van bananen. Bananen zijn het best gekende Canarische exportproduct in de wereld

Het aantal inwoners nam toe, de hoeveelheid beschikbare bodem voor landbouw werd schaarser en schaarser, er werden als maar terrassen bijgemaakt, sommige waren hoger dan ze breed waren

op het einde van de 19^de eeuw al met een tekort aan land, het harde boerenleven, geen mogelijkheden… de eilandbewoners zochten elders een nieuw leven. Velen emigreerden naar Venezuela of dichterbij, naar Tenerife

in 1974 ontstonden nieuwe mogelijkheden met de komst van de ferry. La Gomera en de buitenwereld kwamen in contact met elkaar. Er werd een weg aangelegd van het oosten naar het westen (San Sebastian-Valle Gran Rey) en naar het zuiden (Playa de Santiago). De eerste toeristen kwamen …

1978 Garajonay werd uitgeroepen tot nationaal park

1986 het nationaalpark werd UNESCO werelderfgoed omwille van zijn laurierbossen (als eerste Spaans werelderfgoed)

In een volgende reeks infopanelen gaat het over de vorming van La Gomera en Macronesië

Er zijn twee theorieën over de vorming van de eilanden, wetenschappers zijn nog steeds in discussie

(links) is er de theorie over de hotspots, (rechts) is de theorie die zegt dat door het breder worden van de Atlantische Oceaan (Afrika en Amerika verwijderen zich van elkaar) de aardkorst onder de oceaan open breekt waardoor grote delen oceaanbodem omhoog geduwd worden door vulkanische activiteiten onder de oceaankorst.

Deze laatste theorie verklaart waarom in het noorden op La Gomera oceaankorst aan de oppervlakte ligt .

Elk van de eilanden is in feite een hoge berg die rust op de oceaanbodem, zo is 90% van La Gomera onder zeeniveau, slechts 10% van de berg is boven water. Tenerife is de derde hoogste vulkaan ter wereld met 3600m onder zeeniveau en 3718m boven zeeniveau

een beeld boven en onder water van enkele Canarische eilanden

Een volgend onderwerp gaat over het klimaat en de reden waarom er hier meer vocht/regen is/was dan op de oostelijke eilanden

Op alle Canarische eilanden is het zo: meer vocht in het noorden, meer zon in het zuiden.
Dit wordt veroorzaakt door de anticycloon ( hogedrukgebied)van de Azoren. Hierdoor draait de wind op het noordelijk halfrond in wijzerzin, deze winden wordn passaatwinden genoemd. De winden bevatten veel luchtvochtigheid die ze van boven de Atlantische oceaan meebrengen. Vooral de hoogtes van de eilanden vangen de wind en de vochtige lucht op.

Maar niet alleen de passaatwinden, ook de oceaanstroming, de afstand tot de Sahara, het reliëf zorgen voor een groot onderscheid in temperatuur en vochtigheid

bovenste beeld geeft de vochtige luchtstromingen weer, onderaan links een zonnig beeld van het zuiden, onderaan rechts een mistig beeld van het noorden

de oude Canarische eilanden, Lanzarote en Fuerteventura hebben door erosie hun hoogtes verloren, de luchtvochtigheid van de passaatwinden worden er niet tegengehouden. Het zijn de droge eilanden (en ze kijken triest op deze afbeelding)

Wanneer de anticycloon over het Iberische schiereiland en/of over de Sahara wind veroorzaakt, wordt Saharazand meegenomen en brengt het zand in de atmosfeer van de Canarische eilanden. De lucht is dan geelachtig en de zon wordt gemaskeerd. We hadden de vorige jaar meerdere malen calima op een van de Canarische eilanden

tijdens de wintermaanden zorgden de vochtige passaatwinden meermaals voor regen op de Canarische eilanden

En dan de flora en fauna (planten en dieren) op de Canarische eilanden

Wanneer de eilanden ontstaan zijn was er helemaal geen leven te vinden. Leven, afkomstig van het vaste land, of van andere eilanden, kwam op de elk eiland na verloop van heel lange tijden

vliegen, meedrijven met hout, … zo kwam er leven. De organismen die toegekomen zijn op de meer oostelijk gelegen eilanden evolueerden verschillend van deze op het vaste land. Later werden ook de meer westelijk gelegen eilanden bevolkt. Ook hier ontstonden nieuwe soorten, zij die beter aangepast waren aan de omstandigheden van hun ‘nieuwe’ woonplaats.

De Canarische eilanden, de Azoren en Madeira zijn plaatsen op de wereld waar vroeger levende soorten van het vasteland (Middellands Zeegebied) nog bewaard gebleven zijn, aangepast de isolatie. Laurierbossen kwamen overal in het Middellandse zeegebied voor, nu enkel nog op de eilanden. Hier zijn ook heel wat nieuwe soorten, endemische (enkel voorkomend op één of meerdere eilanden) planten en dieren, ontstaan.

op deze kaart stellen de getallen het aantal endemische soorten per land of eiland voor. Op al de Canarische eilanden samen, 7445 vierkante kilometer (1/4 van de oppervlakte van België) komen meer endemische soorten voor dan in centraal-, noord- en oost-europa samen.

Wanneer we het aantal endemische soorten per oppervlakte-eenheid bekijken, zien we dat La Gomera het hoogste aantal endemische soorten en de grootste biodiversiteit (het getal dat aangeeft hoeveel soorten levende wezens er op die plaats voorkomen) heeft

een voorbeeld is de reuzenhagedis die op La Gomera (nog beperkt) leeft. Men vermoedt dat hagedissen vanuit Afrika via drijfhout op Lanzarote en Fuerteventura zijn aangekomen en vandaar in de loop der tijden ook op de andere eilanden zijn beland. Nu komen er op de Canarische eilanden 7 soorten (endemische)en meerdere ondersoorten hagedissen voor, waarvan 4 soorten reuzenhagedissen

Er is ook nog een film waarin de unieke natuur van het Garajonay nationaal park wordt weergegeven. Op de film zien we ook nog de grote hoeveelheden water, water dat er nu niet meer is.

planten hebben hun specifieke voorkeur voor omgevingsfactoren (luchtvochtigheid, temperatuur, … . Daardoor komen ze op bepaalde hoogtes op La Gomera voor

Door de klimaatveranderingen op de wereld, krijgen de Canarische eilanden steeds minder en minder water waardoor organismen afsterven, de eilanden droger worden, leven verdwijnt….

In de tuinen van het bezoekerscentrum groeien heel wat endemische plantensoorten

in het nationaal park Garajonay alleen al komen 36 soorten varens voor. Varens zijn planten die op aarde reeds voorkwamen, nog voor de dinosauriërs

van een aantal boomsoorten is er een stuk boomstam. Het is steeds hard hout

Er is een zaal gewijd aan de brand van 2012 waarbij 20% van het woud en 10% van het eiland aangetast werd

de oppervlakte waar in 2012 een brand woedde. Er is niet één oorzaak maar wel een combinatie van meerdere. De hoofdoorzaak was de extreme droogte tijdens de winter 2011-2012. Hittegolven en de afwezigheid van vochtige passaatwinden maakten de omstandigheden nog erger. Net buiten het park, waar vroeger aan landbouw werd gedaan, had de natuur de niet meer bewerkte gronden terug ingenomen, jonge struiken en boompjes met weinig wortels waren helemaal uitgedroogd en dood, dus erg brandbaar. In augustus 2012 was de temperatuur hoger dan 30°C, de luchtvochtigheid minder dan 30% en de windsnelheid hoger dan 30km/u, alle factoren die samen met de steilte van het landschap de brand sterk aanwakkerden

De Europese Unie heeft het LIVE project opgezet om 1. Het verwoestte gedeelte laurierbos te herstellen, 2. Maatregelen te nemen om in de toekomst brand te voorkomen en 3. De gevolgen van brand voor de bevolking te minimaliseren

Op het domein van het bezoekerscentrum is er een gebouw waar het leven van de bewoners van 100 jaar geleden wordt voorgesteld

niet alleen de woning met alles erop en eraan, maar ook de activiteiten worden hier weergegeven

wijn werd en wordt nog steeds geproduceerd

druivenpers

de Silbo, een manier van fluiten op verschillende toonhoogtes, is waarschijnlijk al meegekomen met de oorspronkelijke bewoners. Het was een menier van communiceren op grotere afstand. Het werd overgenomen door de Spaanse kolonisten, maar geraakt nu verloren door de vele andere communicatiemogelijkheden. Silbo verving niet de volledige taal, het werd gebruikt voor beperkte toepassingen

Verder hebben we in de tuinen nog heel wat foto’s gemaakt van endemische planten.

een drakenbloedboom

Een klif in het noordwesten van La Gomera, alleen te zien met een boottocht (niet tijdens de winter wegens te ruwe zee) toont ‘orgelpijpen’, basaltrotsen die gestold zijn in verticale kolommen

een foto van de ‘orgelpijpen’ in het bezoekerscentrum

op onze terugweg, aan de overzijde van een uitzichtpunt, zien we soortgelijke basaltrotsen, veel minder in aantal … We zagen deze zeshoekige basaltrotsen nog op andere plekken tijdens reizen

****

Omwille van het wisselvallige weer maken we een autotocht naar El Cercado en Chipude, 2 dorpjes die voorbij Las Hayas liggen op de weg naar de Grote rots La Fortaleza.

In de loop van de voormiddag verbetert het weer, het is nog fris boven, de dorpjes liggen boven 1000m hoogte, maar de uitzichten zijn helder. Enkel boven zee blijven wolken hangen

onderweg steken geiten de straat over, de kudde is groot, het zijn melkgeiten en hier en daar is er een lammetje. Geiten zijn niet zo gedisciplineerd, dus we wachten enkele minuten tot ze allemaal de straat over zijn…

Cercado is bekend voor zijn pottenbakkerij, potten die nog op de oude, traditionele manier gemaakt worden. Gisteren zagen we in het bezoekerscentrum hoe het in zijn werk gaat.

we zien een drietal winkeltjes, slechts 1 is open, er is echter niemand, we kunnen gewoon kijken

Geschikte rode grond, meestal als samengekitte steen, wordt verzameld. Hardere stenen laat men liggen. De stenen worden meegebracht naar het dorp en met een hamer of andere stenen verkleind.

het is niet zo eenvoudig om al de stenen tot bijna poeder te verkleinen

Dan wordt er gezeefd zodat de grotere brokken kunnen verwijderd worden

onderaan de stenen, rechts de zeef, boven enkele potten

de stenen naast de zeef zijn al wat kleiner maar absoluut onvoldoende om de brij te maken

Aan het zandachtig gezeefd gesteente wordt er water toegevoegd en goed geroerd waardoor er een soort dikke brij ontstaat.

emmers waar het fijnere gesteente wordt gemengd met water

Afhankelijk van welk soort pot men wil maken neemt men een kleinere of grotere hoeveelheid van deze brij. Met de hand wordt er in het midden een holte gemaakt en beetje bij beetje wordt de homp breder en boetseert men een pot.

Er worden geen hulpmiddelen gebruikt, enkel de handen. Wanneer uiteindelijk de vorm goed gekeurd is, worden de gemaakte potten gedroogd in de zon en daarna gebakken .

Dat bakken gebeurt in een over bij 800° gedurende 10 uur

Er is in El Cercado een bezoekerscentrum, maar dat is vandaag gesloten. We kijken wel even in een huisje dat open staat en waar materiaal te zien is.

We wandelen rond in het dorp en gaan hier en daar een eindje op een wandelpad.

wat hoger zien we een sinaasappelboom vol met sinaasappels, we gaan dat dichterbij bekijken

wat een massa vruchten. Sinaasappels mogen aan de boom blijven hangen, men hoeft ze niet op een bepaald moment te plukken. De sinaasappels van La Gomera zijn kleiner en zuurder dan de Spaanse (van het vasteland)

Er zijn enorm veel bloemen te zien

geraniumachtigen komen al in bloei

nog enkele bloemen te zien op de vetplantjes, de meeste zijn al uitgebloeid

Cestrum nocturnum, in het Spaans ‘Dama de Noche’ een plant waarvan de witte bloemen ’s avonds open gaan en een heel aangename geur verspreiden

ook de Euphorbia bloeit hier met kleine bloemetjes die groen blijven

het is zijn geheel een mooie plant

opvallende kleuren

winde tussen allerlei andere planten

ook geel, maar weer een andere bloem….

vlinderbloemachtigen in een dikke witte tros, vele bloemetjes zijn al verwelkt

welke vruchten of vruchtjes hier zullen gevormd worden, dat weten we niet… de bloesem is al zeker erg mooi

en kleurrijke vetplanten

en enkele appelboompjes vol met knalrode appeltjes

we weten nog steeds niet welk soort vrucht hier aan de boom hangt, en of ze wel eetbaar zijn ….

enkele veldjes met wijnstokken. Het is hier te hoog en te koud om al blaadjes te krijgen

aan de overzijde van de vallei zien we de rotsen weer oprijzen…

We horen vogeltjes kwetteren, maar ze zijn te ver af om een foto te maken…

wanneer we wat hoge wandelen hebben we zicht op het dorp El Cercado met zijn vele terrassen. Sommige zijn nog in gebruik, de meeste echter zijn begroeid met gras en bloemen

we zitten hoog genoeg om uit te kijken op de oceaan, richting westen

door de wolken zien we enkel het rechter gedeelte van La Palma

van op een andere plek zien we La Fortaleza, 1243 m hoog en door de oerinwoners als cultplaats gebruikt (men heeft archeologische vondsten boven op de berg terug gevonden. Men kan er enkel te voet naar boven

gisteren zagen we in het bezoekerscentrum een model van dit ‘fort’

We rijden verder naar Chipude, een van de oudste dorpen op het eiland, gelegen op 1050m hoogte, een 35 jaar geleden helemaal gerestaureerd

we zien hier wel wat wandelaars. De plaats om hier te overnachten, eten, drinken, … is dit hotel/bar/café/restaurant…

La Fortaleza komt dichterbij (of andersom wij komen dichterbij), het is wel even wandelen en kletteren om boven te geraken

een prachtige drakenbloedboom …

ver weg, El Hierro

het lokale kerkje is ook helemaal gerestaureerd, Kerk van Maria Lichtmis

en licht wordt er wel uitgestraald

het geheel van het dorpje komt heel verzorgd over

Terug in El Cercado vinden we een plekje in de zon om ons broodje te eten

We keren terug. Hoog boven Valle Gran Rey, bevindt zich de Mirador César Manrique (de kunstenaar-architect van Lanzarote). De man had deze plek , toen Mirador del Pamarejo, aangekocht en er op zijn typische manier een mooi geheel van gemaakt. Er zijn massaal veel parkeerplaatsen, maar uiterst zelden staat er een voertuig. Reden: in het voorjaar 2023 gesloten omhet geheel opnieuw en veilig in te richten. Einde van de werken (volgens een groot bord) augustus 2023…. Nu nog steeds gesloten en er gebeurt niets…. eigenlijk een schande voor het enige kunstwerk dat het eiland rijk is…

We houden halt, en maken vanaf de straatzijde enkele foto’s

het landschap inspireerde de kunstenaar

Het project startte in 1989 maar werd pas in 1995 ingehuldigd. Vanaf dit uitzichtpunt zou een van de meest spectaculaire zichten van La Gomera te beleven zijn…

ook hier is er een kunstwerk dat door de wind steeds in beweging is…

de grote rotsblokken zijn ingepakt in sterke metalen netten zodat ze niet ‘vallen’

verder staan hier heel wat planten typisch voor La Gomera, zoals de Canarische palm ...

...en cactussen. De rommel die daar achter gelaten is, ligt er nog steeds….

kijken we even terug, de tunnel die het verkeer uit de vallei Valle Gran Rey naar de volgende vallei voert

6. naar het noorden van La Gomera, Agulo

Na 8 nachten in Valle Gran Rey, rijden we nu terug richting Hermigua, om het noorden van het eiland te bezoeken. Agulo is onze volgende verblijfplaats

Agulo is op de kaart onderlijnd

Het dorp, gesticht in 1605, wordt tot de mooiste dorpen van Spanje (op de Canarische eilanden) gerekend Het ligt op 200m hoogte.

Auto’s kunnen geparkeerd worden langs de doorgaande weg, er is één weg, enkel richting, die door het dorpje gaat.

geen triomfboog …

We volgen die weg tot aan de kerk, laden onze tassen uit, brengen ze naar ons verblijf en dan rij ik de auto verder naar een parkeerplaats.

er zijn enkele kamers beneden en een vijftal appartementen boven. Wij boekten een met een afzonderlijke slaapkamer

het terras is niet erg groot, maar groot genoeg om iets te eten en om mijn verhaal te schrijven. De grootouders van de eigenaar waren Gomeros, nu leeft de man in Tarragona. Zijn vrouw, ook eigenaar is Peruviaanse. Beiden onderhouden het oude gebouw en de kamers schitterend

de voorzijde van het gebouw

Voor wandelaars is bij elke wijk een bord met info over gebruiken, gebouwen, …

In het ganse dorp zijn langs de hoofdweg mooie huizen te zien (soms moeten ze nog wel erg gerestaureerd worden. Die huizen werden gebouwd door de bananenbarons, zij die goed geld verdienden . Verderaf staan er eenvoudiger huizen, daar woonden de arbeiders.

er zijn nog steeds enkele bananenplantages …

bananen kennen geen seizoenen, er zijn gans het jaar trossen rijp

We wandelen door de straten en steegjes

hier zien we dan weer planten die we de voorbije 2 weken niet zagen. Leuke zaaddozen

het is vandaag mistig, we zien een Belgische lucht, grijs… . Agulo ligt aan 3 zijden omgeven door hoge rotsen, de vierde zijde is de zee, 200m dieper

een vijgenboom met enkele kleine, groene vijgjes

De grote woningen werden einde 18^de eeuw, gedurende de 19^de eeuw en in het begin van de 20^ste eeuw gebouwd, tijden dat de landbouw hier op haar hoogtepunt was.

Casa Trujillo is (was) één van de mooiste huizen in Agulo

een andere woning …

een straat met meerdere soortgelijke gevels

Er zijn 4 wijken in Agulo. Tijdens het dorpsfeest ‘Los Piques’ stonden de feestelijk geklede bewoners van de verschillende wijken tegenover elkaar. Ze riepen naar elkaar om de inwoners van de andere wijken kwaad te krijgen, ze scholden naar elkaar, … niet echt feestelijk volgens mij

Los Piques, bewoners van een andere wijk dragen een bord ‘Las Casas, seguro de sol’, duidend dat tijdens de winter (tot 3 februari) er in de wijk Las Casas geen zonlicht schijnt

We wonen dichtbij de kerk

San Marco kerk

een dikke boom geeft schaduw op het plein bij de kerk

de evangelist Marcus staat links…

dwalend door de straatjes….

een bankje, mooi omkaderd …

beurtelings even zitten …

Agulo ligt beneden een halve cirkel rotsmassieven

een gemakkelijke stoel… zonder poten

We zijn in de wijk ‘El Calvario’ gekomen, de weg is hier erg steil. Hier hebben we min of meer uitzicht op de kust, 200m dieper

Hier had men allerlei structuren om vooral bananen, maar ook andere waren en zelfs mensen, vanuit het dorp naar de ‘haven’ te brengen of omgekeerd van de haven naar boven ...

vooreerst was er de kabelbaan waarmee producten en mensen vanuit het dorp naar de haven gebracht werden

beneden was er de opslagplaats voor bananen. Bananen werden hier ook verpakt

het gebouw dat op de foto wat lager is wat er nu nog overblijft

en dan was er, net zoals in Hermigua, het systeem van kranen waarbij de goederen op het land opgepikt werden en via de lange kraanarm tot bij het schip, dat in zee lag, gebracht werd. Dit is de ruïne van de kraan, gebouwd in 1908 en door een storm in 1954 verwoest.

Opmerkelijk, lezen we, hier bij de kraan, was de eerste telefoon van het eiland, gebruikt van 1911 tot 1918

ook sinaasappels kunnen hier groeien

steegjes worden alsmaar smaller, ze eindigen steevast op een deur die toegang geeft tot een woning

door de mist niet te zien, boven op de rots is er een spectaculair uitzichtpunt. Hopelijk is het een van de volgende dag helder en rijden we er heen

we wandelen voorbij een woning waar de bewoners houden van orchideeën. Orchideeën groeien en bloeien hier uitbundig, buiten …

we hebben in elk straatje en steegje van Agulo gewandeld…, rond 16u zijn alle dagjesmensen weg (niet dat er zo veel zijn..) . Het is hier veel en veel kalmer dan in Valle Gran Rey, veel aangenamer, geen zand-en-zee-zoekers

****

En ja, de volgende ochtend is het helder richting rotsen. Het uitzichtpunt is duidelijk te zien, 500m boven ons, maar via de weg 10 km

de mirador is aangeduid

Mirador de Abrante is te bereiken door een zijweg naast het bezoekerscentrum.

Ter plekke zien we dat er openingsuren vermeld zijn

Nog 45 minuten, we verkennen de omgeving al wandelend

er is een dam te zien, maar van waar we staan geen water te zien…, verder zijn er nog steeds wolken

richting top een enorme erosie in de rode aarde

richting zee gaan we niet tot tegen de klif

wat verder piept de top van de Teide boven de wolken

We lezen dat er ooit bomen en struiken groeiden, maar dat die vele jaren geleden gerooid werden. Hier door is de bodem heel sterk geërodeerd, weggespoeld. De rode aarde is geen steen, het is ijzeroxide, het groen dat we af en toe zien duidt op klei

Jeneverbessen dragen al vruchten, ze zijn nog groen

waar er planten staan zijn de heuvels nog hoger

de regen heeft hier al serieus huis gehouden

op vele plaatsen heeft men boompjes proberen aanplanten, maar blijkbaar zonder succes. De jonge boompjes hebben te weinig wortels om vocht dieper uit de bodem te halen

wat verder van de klif verwijderd, is er weer iets meer begroeiing

grotere struiken hebben mooi groene bladeren

al bij al een bizar landschap

we keren terug naar de parking. En klein valleitje zal waarschijnlijk af en toe wat water hebben, daar bloeien planten

de Melkdistel groeit en bloeit blijkbaar overal hogerop

dit zijn kleine bloemetjes

10u30 de toegang tot het uitzichtpunt, de mirador, gaat open

een 7m lange glazen platform waar ook de bodem uit glas bestaat

onder de glazen bodem zien we wat dieper de verticale rotsen

Stephan staat op het glazen platform, buiten zijn 2 mannen bezig de ramen te poetsen, ze zijn wel beveiligd

iedereen geeft iedereen kans om even alleen op het platform te staan, en er niet te lang te blijven zodat de andere bezoekers ook hun foto kunnen maken

500m dieper ligt Agulo, net een minidorpje

de vier wijken zijn duidelijk te zien

iedereen neemt hier foto’s van iedereen, niet zo scherp, maar OK

ons verblijf is omcirkeld

beneden is er de tunnel te zien langs waar het verkeer vanuit de vallei van Agulo, naar de volgende vallei kan rijden

het gebouw in Agulo waar de bananen vepakt en opgeslagen werden, ligt nog ver boven de zee

Via het bezoekerscentrum rijden we verder richting zuiden, in het nationaal park, tot de afslag Meriga.

De weg is erg steil en smal , en geasfalteerd met heel wat steile bochten. Gelukkig is er bijna geen tegenverkeer?

We houden halt bij een kleine parkeerplaats in het park. Hier kunnen enkele auto’s staan, wij zijn de eerste

eerst een bosweg…

dit deel van het park is minder vochtig, er hangen minder varens, mossen en korstmossen aan de bomen

de wandeling is niet erg lang, wel mooi

soms is het woud erg donker, hier weer een groep bomen

waar zon aan de bodem komt zijn er bloemen te zien

bloemen produceren wat nectar, vlinders worden aangetrokken … aan hun pootjes blijft stuifmeel kleven… andere bloemen worden bevrucht

er liggen meerdere lange, dikke boomstammen geveld. Waarschijnlijk omdat ze niet meer stabiel waren…

de weg gaat links verder

het zijpad is smaller en steiler, maar geen nood, er zijn trappen gemaakt met stukken boomstam/takken

de stuwdam hebben we even tussen de bomen door gezien. Er is nog wel wat water hier, door al de bomen komt de zon er niet door en verdampt het water minder

hier is het einde van het meertje, het water komt echter niet meer tot hier. Het pad draait terug

een fladderende vlinder trekt onze aandacht. Deze vlinder fladdert rond een andere vlinder, die stil zit

een klein uitzichtpunt op het stuwmeertje …

… en op de dam. Nu zien we dat het waterpeil wel erg laag staat en dat dit al lang zo laag staat

korte tijd later komen we weer op de bosweg

en vinden we een boomstam om ons broodje en een Canarische banaan (klein, maar lekker) te eten