Reisverhaal «laatste dagen in Nieuw Zeeland»

Nieuw Zeeland, onze echte tegenvoeters | Nieuw Zeeland | 4 Reacties 18 Maart 2017 - Laatste Aanpassing 22 Maart 2017

10. Kaikoura, waar in november een ernstige aardbeving plaats vond

Kaart waarop Kaikoura is aangeduid

Kaikoura ligt op weg 1 tussen Christchuch en Picton, in het noorden. In januari, toen we naar de ferry reden, was het niet mogelijk om weg 1 te volgen wegens de gevolgen van de laatste grote aardbeving.

Op 14 november, enkele minuten na middernacht, beefde de aarde ten noorden van Christchurch met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter. De aardbeving had gevolgen tot in Wellington, op het noordereiland. De beving duurde 2 minuten wat vrij lang is, er waren 21 breuklijnen onderhevig, wat, voor zover ik vind, een unicum is. Omdat het gebied dat getroffen werd door de schokgolven weinig bewoond is, vielen er slechts 2 doden. De materiële schade echter is zeer groot. Kaikoura, dat aan de westkust ligt, was volledig afgesloten van de buitenwereld. Er zijn 3 wegen, één naar het zuiden (weg nr 1), één naar het noorden (weg nr 1), en één naar het binnenland. Elk van deze 3 wegen waren zodanig beschadigd dat er geen evacuatie over de weg mogelijk was.
De belangrijke treinverbinding tussen Christchurch en Wellington (met ferry in Picton) was nog erger getroffen. We lezen dat de spoorwegen en de transportsector zouden onderhandelen om een directe ferry tussen Christchurch en Wellington in te voeren.
Omdat er op dat moment, wegens een gebeurtenis, een Amerikaans en Japans schip in de buurt was, hebben deze schepen, samen met Nieuw Zeelandse, bewoners en toeristen geëvacueerd.
Direct na de aardbeving was er een tsunami waarschuwing, de golven waren (gelukkig maar) 2,5m hoog. Mensen konden enkel terecht op een kleine heuvel waar het hospitaal gelegen is. De vluchtweg over land was immers niet te gebruiken.
Melkveehouders hadden geen ophaling van de melk, ze hebben die gewoon gestort op hun weiland.

Er kon water en voedsel via helikopters aangevoerd worden, de weg via het binnenland – de belangrijke evacuatieweg- werd als eerste hersteld. Momenteel is de kustweg naar het zuiden in herstelling en kan overdag gebruikt worden. De weg naar het noorden is nog afgesneden, voor de spoorweg rekent men minstens een jaar om die te herstellen.

De aardbeving is het gevolg van botsingen en verschuivingen of opstuwingen op breuklijnen in de tectonische platen en bij breukzones. Door de aardbeving is de noordoostelijke tip van het zuidereiland meer dan 2m naar het noord-noordoosten verschoven en daarbij 1m opgeheven. Het zuidereiland is daardoor dichter bij het noordereiland gekomen.

Kaikoura, waar we nu verblijven, is 1m naar het noordoosten opgeschoven en 0,7m gestegen.

de oppervlakte van het Kaikoura schiereiland is dus groter geworden

afbeeldingen van dezelfde plaats, voor en na de aardbeving

Ook de zeebodem is gestegen, gaande van 2 tot 2,5m. Daardoor kunnen schepen niet meer uitvaren. Kaikoura was bekend omdat hier heel wat zee-zoogdieren voorkomen. Boten voerden excursies uit om walvissen te spotten. 5 bedrijven, elk 3 vaarten per dag. Slechts 1 bedrijf is in de mogelijkheid om nog uit te varen, dus nog 3 vaarten per dag, een hele domper voor de toeristische industrie.
Op andere plaatsen aan de kust zijn zeeleeuwen verdwenen, hun favoriete plekje is helemaal verstoord.
De aardbeving vond plaats nog voor het zomerseizoen, gasten annuleerden hun boekingen, de bewoners hadden weinig inkomen, werknemers werden afgedankt.

Ik las dat de hoeveelheid schadeclaims en het bedrag immens groot is, niemand weet nu of er ook maar iets zal worden vergoed. Daarom blijft alle schade onaangeroerd. Herstellingen zullen dan ook nog een tijd op zich laten wachten.

In Kaikoura zijn sommige gebouwen gestut

andere gebouwen zijn helemaal gesloten, er hangt een absoluut verbod aan de deur om binnen te gaan, instortingsgevaar. Op nog andere zaken zien we een bewijs dat het gebouw veilig bevonden is

We zien langs de weg de resten van heel wat aardverschuivingen, ophogingen van de grond, de spoorweg die verschoven is, bruggen die kapot zijn, sporen die vol liggen met steenbrokken, spoortunnels welke afgesloten zijn door massa’s grond en rotsen, … .

niet op één plaats, maar op honderd duizend plaatsen zijn landverschuivingen opgetreden

Ook bruggen zijn onderbroken, men is druk bezig met herstellingen, omleidingen zijn gemaakt.

Een bekende foto is deze van de twee koeien en een kalfje die nog een klein stukje weiland ter beschikking hebben, al het weiland errond ligt een heel stuk lager

Niet alleen het land heeft veranderingen ondergaan. Ook de zeebodem heeft belangrijke veranderingen ondergaan.

Ongeveer 7 minuten varen uit de kust van Kaikoura gaat plots de zeebodem van een diepte tussen 50 en 100m naar een diepte van 1600m.

voor de oostkust van het zuidereiland van NZ, komt in de (relatieve) buurt van Kaikoura een zeecanyon voor. Foto afkomstig van http://www.teara.govt.nz/en/map/5605/kaikoura-canyon

de canyon is op zijn breedste punt 5km

foto van een videofilmpje over de Kaikoura canyon

verschillende voorstellingen van de canyon

Hier komen 2 zeestromingen samen, de eerste met koud water afkomstig van de zuidelijke poolzee, beladen met plankton (algemeen begrip). De andere zeestroming vervoert warmer water afkomstig van de subtropen. Het samenvloeien van beide zeestromingen in de canyon brengt het planktonrijke water naar de oppervlakte. Hier begint de voedselketen, er is in dit gebied nooit een tekort aan plankton. Hierdoor komen in dit gebied walvissen, dolfijnen, zeehonden, zeeleeuwen en watervogels in een hoger aantal voor. In de diepten leven hier ook potvissen.

We bezoeken het Kaikoura museum en komen we meer te weten over de rijke flora en fauna van het gebied, nu beschermd als marien ecosysteem

Kaikoura is een samentrekking van 2 Maori woorden nl. kai = voedsel, en koura = Zuidelijke Langoest (Jasus edwarsii). De langoesten komen zowat in alle kustwateren rond NZ voor, in het bijzonder in Kaikoura. Ze leven tot 30 jaar en kunnen dan een halve meter lang zijn.

een foto van een videofilmpje waarin de langoesten, welke leven tussen de rotsen in het water langs de kust, getoond worden

Langoesten voeden zich o.a. met zeeëgels. Indien de Zuidelijke langoesten verdwijnen, door bvb. overbevissing, dan komen er snel veel meer zeeëgels voor. Het probleem met de zeeëgels is dat zij zich voeden met kelp, zeewieren waartoe ook de zeer lange bruinwieren behoren. In de kelpwouden kunnen vele zee-organismen beschutting vinden.

Doordat tijdens de aardbeving de zeebodem over een hoogte van 2 tot 2,5 omhoog gestuwd is, liggen de kelpwouden boven het water, waardoor ze afsterven

Niet alleen de kelp komt boven water, ook heel veel langoesten lagen kort na de aardbeving op het strand, de meeste stierven

zowel kelp als langoesten kwamen nu buiten het zeewater, een bedreigende situatie welke ze niet konden overleven

Door de enorme landverschuivingen is er een massa aan materiaal in zee geschoven. Door de onderwater hellingen zijn er massa’s materiaal richting Kaikoura canyon gegleden. Samen met de opstuwing van de zeebodem heeft dit ervoor gezorgd dat de bodem nu bedekt is met landmateriaal, het rijke biotoop is er niet meer

de bodem van de canyon is helemaal bedekt, alle leven is hier weg

Potvissen voeden zich vooral met de Reuzeninktvis, welke meer dan 20m lang kan worden en in de diepzee leeft, zoals de diepten van de Kaikoura canyon

tekening van de Reuzeninktvis

Reuzeninkvissen voeden zich met kleinere inktvissen, ze jagen op haaien en ze eten kleinere vissen, dit alles is te vinden in de voedselrijke wateren van het gebied rond de Kaikoura canyon.

Een ander soort organisme dat in grote aantallen in de kustwateren vanKai koura te vinden zijn drie soorten oorschelpen, abalone of Päua in het Maori, en nu ook in het Engels. Deze schelpdieren hebben slechts 1 schelp en leven vastgehecht op rotsen dichtbij het wateroppervlak. Oorschelpen leven in subtropische en gematigde streek waters. Op aarde komen meer dan 130 soorten oorschelpen voor. In de Nieuw Zeelandse wateren komen drie soorten voor, ze zijn endemisch (komen enkel hier voor). Oorschelpen zijn zeer gegeerd als voedsel voor de mens.
Maori gebruikten de Haliotis iris, Zwartvoet Oorschelp, de grootste van de drie soorten als voedsel en voor hun parelmoer.

Zwartvoet Oorschelp, die naast de endemische Geelvoetoorschelp kan gekweekt worden (aquacultuur)

De binnenzijde van deze schelpen bevatten een blauw en groen parelmoer dat gebruikt werd als inleg in houtsnijwerk en als ogen voor hun beelden.
Nu wordt het parelmoer gebruikt voor versiering en in juwelen.

de buitenste kalklaag wordt weg gepolierd zodat de blauw en groengekleurde parelmoerlaag vrij komt

Doordat de zeebodem opgeheven is, zijn de rotsen waarop de Päua voorkomt boven water gekomen. De dieren zijn afgestorven

rotsen bezaaid met de Zwartvoet Oorschelp, na het opheffen van de zeebodem over een hoogte van 2 tot 2,5m na de aardbeving. Ik weet niet of dit cultuur oorschelpen of wilde oorschelpen zijn

De voedselrijke wateren trekken ook walvissen aan. Voordat de wet met een verbod op walvisvangst van kracht werd, kon men op walvissen jagen.

ook in Kaikoura was er een walvisvangst station

na vrij korte tijd waren walvissen en potvissen bijna uitgestorven

Wat nu het gevolg van het opheffen van de zeebodem en de bedekking van de bodem door vuil, voor walvissen en dolfijnen is, is blijkbaar nog niet geweten. Deze dieren kunnen zich natuurlijk verplaatsen.

een filmpje over de opgestuwde zeebodem http://www.nzherald.co.nz/nz/news/article.cfm?c_id=1&objectid=11753372

Het museum is sinds enkele maanden gehuisvest in een nieuw gebouw, waar nog andere diensten in zijn ondergebracht. De verhuis naar dit solide gebouw was een feit 5 dagen voor de aardbeving

Een zaaltje in het museum gaat over mannen uit Kaikoura welke in oorlogen gesneuveld zijn

een voorbeeld van loopgrachten waar ook Kaikoura soldaten gelegerd waren, is Hooge in de buurt van Ieper.  België wordt dikwijls in verband gebracht met de gesneuvelde Nieuw Zeelanders

alleen al uit Kaikoura stierven 61 mannen in Europa tijdens WO I. De gehaakte klaprozen zeggen genoeg

In een ander deeltje gaat het over 2 mariene reptielen welke leefde in de tijd van de dinosauriër, ongeveer 78.000 miljoen jaar geleden. Rond Kaikoura heeft men fossiele overblijfselen van beide dieren gevonden

In een andere zaal houdt men krantenknipsels bij over onderwerpen aangaande Kaikoura. Er is een map over de aardbeving. We snuisteren er even in

deze kaart van het noordwesten van het zuidereiland toont de verschillende breuklijnen in de aardkorst van het gebied, een zeer groot aantal. Daarin wordt uitgelegd dat de aardbeving ontstond op 15 km diepte, 60 km ten noorden van Christchurch. De schokgolf kwam bij een breukzone, die op de schokken met een grotere energie doorgaf naar volgende breuklijnen, telkens wordt de oorspronkelijke beving energierijker. Hierdoor werd de aardbeving meer naar het noordoosten sterker en beter voelbaar. Daardoor zijn ook in Wellington, enkele honderden km verder, gebouwen ingestort

Er was een marien aquarium met zee-organismen welke hier voorkomen. Het gebouw is gedeeltelijk ingestort.

En het nog intacte gebouw van de eerste walvisvaarders heeft ook grote schade ondergaan en kan niet meer bezocht worden

Het Kaikoura schiereiland bestaat uit rotsen en kliffen.

een beeld van het schiereiland waar de kliffen goed te zien zijn. Nu, na de aardbeving en de opheffing van de zeebodem, zijn er veel meer rotsen te zien langs de kust, zelfs bij hoogtij

Ooit was het huidige schiereiland een eiland. Doordat de bergen in het binnenland erodeerden en steen en gruis naar beneden schoof, meestal met water, werd de engte tussen het eiland en het vaste land opgevuld, waardoor er een schiereiland is ontstaan.
Voordat dit gebied echter een eiland was, zo een 100 miljoen jaar geleden, was hier zeebodem. Door enorme drukken werd de klei- en kalklagen samen gedrukt en ontstonden er lagen. Ongeveer 15 miljoen jaar geleden werden door opstuwingen en aardbevingen, de lagen geplooid. Nadien werden de geplooide lagen opgestuwd en kwamen ze boven de zee uit, het eiland ontstond.

gelaagdheid

niet enkel gelaagd, maar ook sterk geplooid

Gedurende de laatste 125.000 jaar werd het land geërodeerd, door golven, wind en regen. Er ontstonden platforms.
Nadien werd het land weer opgestuwd, erosie, … .

de verschillende platforms waaruit het schiereiland bestaat

Bij de laatste aardbeving werd er weer land opgestuwd, de geschiedenis herhaalt zich. Zelfs zonder aardbeving wordt het land elk jaar 3mm opgeheven.

We maken de wandeling van het schiereiland, boven op de kliffen. Er zijn vele en mooie uitzichten.
Het is hoogtij, doordat de zeebodem is opgeheven, is er nog veel rotskust beneden te zien.

aan de overzijde is het Kaikoura gebergte te zien

Nieuw Zeeland is weer wat uitgestrekter geworden

de klif, op vele plaatsen begroeid, onderaan een spierwit kiezelstrand

de verschillende lagen zijn mooi te zien, oudste plateau , daar staan we op, lager het graslandplateau, nog lager de keien en nu sinds enkele maanden het nieuwste: de rotsen

een echte klip, bijna kaarsrecht omhoog

het mooie witte strand beneden, was tot voor kort zeebodem en bestaat uit keien, groot en kleiner

de tweede klif

het laatste deel gaat over een weide. Zoals steeds is er een trap gebouwd om over de afsluiting te klimmen. Beneden ligt South Bay

nog steeds de klifkust

Rond een top zien we een afrastering staan om alle mogelijke predatoren tegen te houden

Wat verder kunnen we op een informatiebord lezen dat hier de Huttons Pijlstormvogel (Puffinus hottoni) wordt beschermd.

een volwassen Huttons Pijlstormvogel foto van internet

Deze vogel broedt enkel in het Kaikoura gebergte. Zo een 37 jaar geleden waren er nog 8 kolonies. 17 jaar geleden nog twee, op een hoogte tussen 1200 en 1800m. Het ene gebied is een natuurreservaat, het andere is privaat land. Vooral katten lusten de jongen wel! Het werd hoog tijd om ook deze vogels te beschermen. Geoff Harrow, een alpinist en ornitholoog, bracht jongen over naar deze plek even voor ze zouden uitvliegen. Hij werkte daarvoor samen met allerlei natuurorganisaties.

De jongen van de Huttons Pijlstormvogel werden vroeger door de Maori “geoogst”. Net voordat ze het nest uitvlogen, werden de nesten leeggeroofd, de vogels werden als delicatesse gegeten -nadat er geen Moa meer waren. Omdat het aantal van de Huttons Pijlstormvogel drastisch daalde, moest ook dit voedsel geschrapt worden

 jong van de Huttons Pijlstormvogel foto van internet

De Huttons Pijlstormvogel is een kleine vogel, het gewicht ligt tussen 350 en 450 g. Elk jaar wordt er 1 ei gelegd dat gedurende 50 dagen uitgebroed wordt in een nestholte. De kuikens blijven 3 maand in het nest, ze zijn bedekt met een grijze dons, vanaf het uitsluipen uit het ei, tot enkele dagen voor ze uit vliegen.
Elk jaar in april vertrekken de vogels naar het noorden van Australië om zich te voeden in het warme tropische water. Eind augustus keren ze terug, wel doorvoed, en begint het broedseizoen opnieuw.

De jongen werden in het begin van het project, op de leeftijd van 2 maanden uit hun nest naar dit gebied gebracht. Hier werden artificiële nesten gemaakt. Ze werden door vele vrijwilligers met de hand gevoed. Na 2-3 weken probeerden ze te vliegen. Dit is het moment dat de vogels hun plaats van afkomst in hun geheugen of wat dan ook, opslaan.
Nadat de jongen 3 tot 4 jaar over de oceanen hebben gevlogen, ziet men ze hier terug keren.
De kolonie telt momenteel al heel wat vogels. Om andere genen binnen te brengen, wordt op het moment dat de kuikens beginnen uit te vliegen in de bergen naar de kust, via microfoons, het geluid van de Huttons Pijlstomvogel uitgezonden. Dat trekt kuikens aan welke in het Kaikoura gebergte zijn geboren.

Wanneer we aan het zuidelijk gedeelte van het schiereiland komen, keren we terug en gaan we langs een goed aangelegde trap naar beneden.

Voor de aardbeving kon dit enkel bij lage tij omdat verschillende delen van het rotsstrand bedekt waren door de zee. Nu kunnen we de ganse weg over de rotsen en keien terug keren

eerst komen we op een lager gelegen plateau, de bodem is hier al verweerd en helemaal begroeid

enkel maanden geleden was dit zeebodem

nu liggen hier massa’s opgedroogde kelp. Beetje bij beetje wordt dit afgebroken zodat het na een tijd (hoelang?) zal verdwenen zijn

er is een verbod, geldig voor 1 jaar na de aardbeving, om hier vis, zee-organismen of zeewier te oogsten

 op sommige plaatsen bestaat de bodem uit klei,

op de meeste plaatsen uit rotsbodem

hier ligt een oorschelp. Het dier zelf is al lang opgegeten door meeuwen of andere vogels

aan de grootte van de schelp te zien gaat het over de Zwartvoetige Oorschelp met een leeftijd van minstens 60 jaar

we zien heel wat soorten schelpen, die we voordien niet zagen. Deze schelpdieren leven net onder het zeeoppervlak, door de opheffing van de bodem zijn ze boven het water terecht gekomen

dit was enkele maanden geleden zeebodem, kloven en bergjes. Hierop kunnen langoesten en schelpdieren zich gemakkelijk verstoppen of vasthechten

heel speciaal om hier tussen te lopen, de vormen, de gelaagdheid, de plooien, de zeebodem, de rotsen, de valleien, …

de kleur van het water … en de aalscholver die zich verstopt

een fossiele afdruk van een immens grote schelp

Op verschillende plaatsen zijn er zeeberen te zien, meestal alleen of met enkele samen

hier ligt een mannetje

normaal moet de mens op 10m afstand blijven en de uitweg naar de zee niet blokkeren. Deze zeebeer lag echter zodanig dat iedereen langs haar moest voorbij komen, tussen haar en de zee

’s nachts op jacht naar voedsel, overdag zalig in de zon (als ze schijnt) liggen slapen, dat is het leven van de zeebeer, vroeger doodgeknuppeld voor de pels …

Op één groot gebied echter zien we verschillende grote kolonies zeeberen

enkele van de zeer vele zeeberen

Verder zijn er meeuwen en aalscholvers

Kleine Bonte Aalscholver (Microcarbo melanoleucos)

dicht bij de mens en toch veilig op de rots

de kleur en schakering van het water net voorbij de meeuwen is zo speciaal

meeuwen en scholeksters. De aardbeving heeft voor meeuwen en scholeksters voor feestmaaltijden gezorgd. Zij eten immers de dieren in de schelpen. Nu er zoveel schelpen boven water zijn gekomen, hebben meeuwen en scholeksters massa’s extra voedsel gehad

de Witwangreiger is nog bezig de laatste schelpen leeg te eten

Uiteindelijk wandelen we iets meer dan 4u.

In Kaikoura begint het toerisme stilaan en traag terug op gang te komen. Vandaag is het zondag en goed weer, er zijn wel wat dagjesmensen. Elke winkel en horecazaak probeert een zo groot mogelijk deel van de koek naar zich toe te trekken.
In een ijsjeszaak wordt, net zoals overal in NZ, ter plekke bessenijs gemaakt, van “echte” bessen, welke diepgevroren zijn

Op maandag keren we terug naar Christchurch, we leveren de auto in en blijven nog enkele dagen om de stad te bezoeken

Nadat we de auto ingeleverd hebben, nemen we de bus naar Christchurch centrum. Het is al late namiddag, met een blauwe lucht en een koude wind. De voorspellingen voor de volgende dagen zijn minder goed, dus nu wandelen we rond om foto’s te nemen.

Kaart waarop Christchurch is aangeduid

De landstreek Canterbury en Christchurch kenden in september 2010 een eerste aardbeving met een kracht 7,1 op de schaal van Richter. Het epicentum lag 60 km van de stad verwijderd, op een vrij grote diepte. Daardoor had de stad weinig gevolgen van deze aardschok.

Er waren verschillende naschokken, waarvan deze in februari 2011 een kracht van 6,5 op de schaal van Richter had, op een diepte van slechts enkele km. Het epicentrum lag 5 km verwijderd van het centrum van Christchurch. Deze naschok echter had zware gevolgen voor de stad: zowat het ganse centrum lag in puin en er waren 185 doden.

de toren van een houten kerkje dat heeft stand gehouden

het kerkje zelf

Nu 6 jaar later bezoeken we de stad. Op sommige plaatsen lijkt het alsof er een oorlog is geweest -en die beelden kennen we van Bosnië-Herzegovina waar we enkele jaren geleden waren.

 het “moderne” gebouw dat zich op de achtergrond bevindt is ook beschadigd en wacht op afbraak

Op andere plaatsen is het puin geruimd en is er een voorlopige parking, wachtend op een koper van de grond of op een andere bestemming. Er zijn immers gebieden waar niet meer mag gebouwd worden omdat ze op een bekende breuklijn liggen

Op nog andere plaatsen is men bezig met moderne gebouwen, waarschijnlijk beter bestand tegen aardbevingen

blijkbaar is de gevel hier blijven staan, men herstelt de gevel. Binnenin wordt een heel nieuwe stalen constructie gebouwd

Onder andere enkele hotels hebben hun nieuwbouw al in gebruik

het spiksplinternieuwe busstation

wanneer een bus aankomt wordt er gemeld aan welke poort mensen kunnen instappen. Mensen staan binnen te wachten en de bus stopt precies waar er deuren zijn die op het moment dat de bus zijn deuren opent, ook open gaan. Niemand hoeft in de regen of de koude te staan. ’s Nachts gaat het ganse busstation en de omheining er rond hermetisch dicht

het Novotel in het centrum van Christchurch

hotelketens, banken en verzekeringen hebben de middelen om snel te herrijzen

Vrij korte tijd na de aardbeving werden overal in de stad scheepscontainers geplaatst, sommigen hoog gestapeld om de brokstukken van potentieel invallende gebouwen tegen te houden, anderen als noodverblijf.

Op het einde van 2011 verschenen in het centrum felgekleurde containers waar winkels, banken, marktstalletjes, cafés, eetstalletjes en meer ludieke initiatieven hun intrek in namen. Het gebied kreeg de naar Re:START mall. Naarmate de tijd vorderde nam het container shopping center uitbreiding. In het gebied achter Re:START wordt opnieuw gebouwd, nieuwe moderne gebouwen. De containers moeten daarvoor een beetje verplaatst worden, geen probleem echter.
Ondanks de trieste achtergrond heerst hier een aangename sfeer.

de containers zijn mooi en kleurrijk ingericht

Er staan enkele beelden van de Nieuw Zeelandse artiest Hannah Kidd

Aan de overzijde van de straat is er een nieuw museum: Quake City (Schok Stad). Hier komen we terug als het weer wat minder is.

We komen bij het Kathedraalplein, dat voor het grootste deel opnieuw is ingericht. Dit was vroeger het bruisende centrum van de stad, maar die sfeer moet nog op gang komen

gebouwen welke het Kathedraalplein omzomen, niet toegankelijk wegens gevaarlijke situatie

het Kathedraalplein, de volgende dag, bij een grijze lucht

“The Calice” is een werk dat in het jaar 2000 werd ingewijd, bij het nieuwe millennium en de 150^ste verjaardag van Canterbury. Het verwijst naar de plantengroei welke op deze plaats bestond, voordat de mens arriveerde. Er zijn bladeren van 8 plantensoorten in verwerkt

De kathedraal staat al 6 jaar met een omheining er rond op vele meters afstand. Hier en daar kunnen mensen bij de afrastering komen, er zijn plaatsen voorzien om te fotograferen. Een deel van de kathedraal is ingestort, de rest wordt gestut.

De Anglikaanse kathedraal werd ontworpen door de Londense architect die ook St Pancras Station tekende -het station waar nu de Eurostar treinen toekomen in Londen.
Wat er nu met de kathedraal gaat gebeuren is een vraagteken. Sommigen willen wat nog recht staat met de grond gelijk maken en een nieuwe hedendaagse en goedkopere kathedraal bouwen. Anderen willen het gebouw herstellen. Beide opties kosten heel wat.

Een eindje verder is het eerste bouwwerk na de aardbeving herrezen, de kartonnen kathedraal. Deze is ontworpen door de Japanse rampenarchitect Shigeru Ban en neergezet op de plaats waar een andere kerk stond en is ingestort.

boven de toegang aan de buitenzijde

Hier is plaats voor 700 mensen en het werd in 2013 geopend.
In Japan zagen we in een museum al werken van deze architect. Bij de bouw maakt hij gebruik van industriële hardkartonnen buizen voor de constructie en voor de inrichting.
Voor de muren is er gebruik gemaakt van scheepscontainers. Het geheel is beschut met een polycarbonaat (kunstglas) structuur. De levensduur van deze structuur is 50 jaar.

binnenin de kathedraal

een doorsnede door zo een buis, de lagen karton zijn goed te zien

Nier ver daar vandaan is de plaats van de “185 stoelen”. Deze witgeverfde lege stoelen zijn er om de 185 doden van de aardbeving te herdenken. Zij laten een lege plaats na. Elk jaar laat de gemeente de stoelen opnieuw wit schilderen. Als er een stoel verdwijnt, wordt er een nieuwe geplaatst

de 185 witte stoelen met op de achtergrond de toeristenbus …

alle soorten stoelen, bij de meeste is er een buisje voorzien om een bloemetje in te plaatsen

tekst bij “185 stoelen”

Tussen al deze verschillende plekken zien we heel veel bouwactiviteit en ook nog heel wat lege plekken.

Quake City is gehuisvest in een nieuw gebouw

Het bezoek start met een korte film die gaat over de God van de Aardschokken bij de Maori

Enkele grote foto’s van de verwoesting door de laatste aardschokken

Op een tijdslijn zien we de jaren waarin er in de landstreek Canterbury -waarvan Christchurch de hoofdstad is- getroffen werd door een aardbeving. Het gaat enkel over de tijd dat Europeanen in het gebied wonen

zo zien we dat bij een sterke aardschok in 1888 de kathedraal van Christchurch voor de eerste maal zijn torenspits kwijtgeraakte. Toen was de kracht 7,3 op de schaal van Richter

De laatste 2 grote aardbevingen in het gebied worden uitvoeriger behandeld

In september 2010 had de aardschok een kracht van 7,1 op de schaal van Richter

het epicentrum bij Darfield lag precies 37,9 km ten westen van het centrum van Christchurch. De beving vond plaats op een diepte van 10,46km op een onbekende breuk

de breuklijn was 45km lang en de beving werd over het ganse zuidereiland en de zuidelijke helft van het noordereiland gevoeld

de aardschok kende bewegingen in verschillende richtingen, maar hoofdzakelijk schoven de delen aan beide zijden van de breuklijn naast elkaar (alsof je 2 blokken zou nemen die je horizontaal naast elkaar schuift)

Gevolgen van deze zware aardschok: niet verstevigde bouwwerken storten in, vele gebouwen van voor 1980, nog niet onderworpen aan de aardbevingsregelgeving, storten in, andere bouwwerken van voor 1980 én bruggen worden ernstig beschadigd, de grond scheurt en er treedt een belangrijke liquefractie op.

Liquefractie is het verschijnsel waarbij de bovenste aardlagen, die bestaan uit zand en ander los materiaal, waarin zich al dan niet water bevindt, hun samenhang verliezen waardoor ze als het ware vloeibaar worden. (je kan dit een beetje vergelijken met wandelen op een erg nat strand, je voeten zakken in het zand omdat de bodem je niet draagt).
Het materiaal verliest zijn oorspronkelijk sterkte doordat het verandert in een soort vloeibare modder, die niet meer in staat is om gebouwen te dragen, zodat deze kantelen of zelfs instorten

In februari 2011 had de aardbeving een kracht van 6,3 op de schaal van Richter

het epicentrum bij Lyttelton lag precies 6,7km ten zuidwesten van het centrum van Christchurch. De beving vond plaats op een diepte van 5,95km op een bekende breuklijn

de hoeveelheid energie was ongeveer 1/13 van deze van 2010

de bewegingen bij deze aardschok waren tweeërlei, enerzijds een horizontale verschuiving, anderzijds een verticale verschuiving (de twee blokken zijn nu afgeschuind zodat je ze tegelijkertijd horizontaal naast elkaar kan schuiven én verticaal, de ene blok komt omhoog)

Gevolgen van een dergelijke aardschok zijn minder groot: gewone gebouwen lopen een grote schade op, gebouwen die minder sterk zijn lopen serieuze schade op. Muren vallen omver
Omdat deze aardbeving veel dichter bij het centrum van Christchurch optrad waren de gevolgen voor de stad veel groter.

Snel waren er gespecialiseerde hulpdiensten uit Nieuw Zeeland en Australië

Kort daarna kwamen ook gespecialiseerde hulpdiensten aan uit o.a. de Verenigde Staten en Japan.

De totale infrastructuur zoals wegen, waterleidingen, riolen en elektriciteit waren bijna helemaal verwoest. Hierdoor werd ook het leidingwater verontreinigd.

Mensen stonden in de rij om drinkwater te krijgen en er werd grondwater opgepomt waarbij al het water de eerste maanden voor gebruik diende gekookt te worden.
Na 2 weken was het grootste gedeelte van het elektriciteitsnet hersteld.
Omdat het rioleringsnetwerk kapot was werden 42. 000chemische toiletten uitgedeeld aan de huishoudens, 2.900 openbare chemische toiletten werden geïnstalleerd

Zie enkele foto’s terug (laatste omgekeerde driehoek)waarbij de burgemeester van de stad afgebeeld staat met een chemisch toilet

Door de liquefractie kwamen tuinen en gebouwen onder water te staan waarbij zand en modder een belangrijk aandeel vormden. Dit gebeurde vooral in de oostelijke (arme) voorsteden van Christchurch welke gebouwd zijn op zand en opgehoogde grond. Hier waren hele wijken maanden afgesneden van watertoevoer en rioolwaterafvoer. De minder degelijke huizen verloren hun steun op de “vloeibare” grond, ze stortten in. Hier kwamen meer breuken in de aarde voor, zowel horizontale als verticale.

de breuk loopt gewoon door onder het huis, de muren komen los van het gebouw

gevolg van de liquefractie

In een lange videofilm horen we de getuigenis van mensen over hun eerste emoties en gevoelens, in het totaal meer dan 90’ kunnen we luisteren.

Verder kunnen we lezen wat er gebeurt met de gebouwen die nog deels recht staan. Nadat ze beveiligd zijn tegen ongecontroleerd instorten en ommuurd zijn met een stevige afsluiting, moeten ingenieurs en aannemers beslissen hoe ze de resten van het gebouw zullen afbreken. Hiervoor zijn 2 grote en zware kranen in gebruik. Het gebouw kan met behulp van grote graafmachines verder gescheurd worden zodat het instort, of, het gebouw laten imploderen door explosieven (hierbij vliegen de brokstukken naar binnen), of, het gebouw structuur per structuur, laag per laag afbreken. Dit laatste proces kan maanden duren en wordt toegepast voor grotere en hogere gebouwen

dit gebouw zien we in werkelijkheid, op die manier afgebroken worden, het gaat traag zodat de ruïne niet ongecontroleerd zou instorten

Een laatste gedeelte gaat over de nieuwbouw. De regels voor de bescherming tegen aardbevingen zijn nog verstrengd. Onder de gebouwen komen er basis-isolatoren voor.

een basisisolator welke ervoor zorgt dat het gebouw horizontaal zal bewegen bij een aardbeving in plaats van te scheuren -een soortgelijk systeem zagen we ook al in Japan

links geen basisisolatoren en de gevolgen bij een aardbeving, rechts een gebouw met basisisolatoren- het gebouw kan bij een aardbeving horizontaal verschuiven

onder de betonnen horizontale laagt is de zwarte basisisolator te zien. Hierdoor ligt de betonplaat niet rechtstreeks op de grond

de aarde beeft, de basisisolator beweegt mee waarbij het gebouw in zijn geheel horizontaal kan bewegen

 links een gebouw dat op die manier horizontaal kan bewegen. Gebouwen met basisisolatoren mogen niet aan elkaar gebouwd worden, er moet een ruimte tussen zijn

We lezen ook hoe de samenstelling van de bodem op een vrij goedkope en degelijke manier kan gemeten worden om op die manier te berekenen (via de computer) of en hoe liquefractie zal plaatsvinden. Men bepaalt “rode zones”, gebieden waar niet meer mag gebouwd worden.
Nog enkele andere technieken worden uitgelegd.

Na enkel uren in Quake City wandelen we en komen we terecht in New Regent Street. Deze straat werd in de jaren 1930 in zijn geheel ontworpen in Spaanse Missiestijl. Tijdens de aardbeving liepen de gebouwen ernstige schade op. De eigenaars moesten bij de herstelling en aantal regels volgen om hun gebouw meer resistent te maken tegen aardbevingen.

Eén eigenaar weigerde de nodige herstellingen uit te voeren. De vijf panden van deze eigenaar zijn dichtgetimmerd

een dichtgespijkerd pand is aangeduid

Dichtbij de toegang toe deze straat zien we een theater

het Isaac Royal Theatre was ook erg beschadigd door de aardbevingen. Het gebouw is bijna helemaal herbouwd volgens een heel aantal regels ivm toegankelijkheid, aardbevingen, … . Daarnaast kreeg het ook heel wat meer technische mogelijkheden. De gevel is naar de oorspronkelijke gevel herbouwd. Ook binnenin heeft men de glorie van weleer bewaard door bvb dezelfde stoffen te gebruiken

Aan het andere uiteinde van de New Regent Street is er een kunstwerk geplaatst tussen ruïnes en omheiningen

we kijken even door een kleine opening is de ommuring naast het kunstwerk. Hier moet een groot gebouw gestaan hebben, voor het grootste gedeelte al afgebroken. Het geheel staat momenteel in het water. Liquefractie?

Overal in de stad wordt er gewerkt

een constante: afsluitingen en omleidingen

een historisch gebouw dat zwaar moet ondersteund worden

De stadsdiensten hebben een nieuw gebouw

En nu tijd voor wat anders.

De Christchurch Kunstgalerij heeft beperktere schade ondervonden tijdens de aardbeving. Omdat het een van de weinig grote gebouwen was dat kon blijven gebruikt worden, werd het gedurende 4-5 jaar “aangeslagen” voor andere functies. Nu is het opnieuw in gebruik als Kunstgalerij, na grote herstellingen.
De architect was de Amerikaan David Cole

een deeltje van de gevel

de golvende gevel stelt de loop van de Avon rivier voor welke vlakbij door de stad stroomt

ik zou een superbreedhoeklens kunnen gebruiken om de gevel er in zijn geheel op te krijgen, daarom deze drie foto’s

op het dak zien we eerst een hand, nadien blijkt dit beeld ook een gezicht te zijn

voor het gebouw in het groen is er dit kunstwerk. Bezoekers mogen op het stoeltje plaats nemen

ook hier staan wegwijzers, niet naar steden maar naar kunstwerken

 door de grote glazen gevel is het gebouw binnen heel licht. Boven de trap is er een verlichting aangebracht in de vorm van een kunstwerk. Waarschijnlijk herinneren velen onder ons zich nog de formica stoelen en tafels van weleer (jaren 1960).

De kunstenaar Bill Culbert is Nieuw Zeelander (°1931) maar woont er werkt in New York en Vaucluse (Fr). De tafels en stoelen vond hij o.a. op rommelmarkten

Er zijn tijdelijke en permanente tentoonstellingen. Soms gaat over het werk van één kunstenaar

deze kunstenaar maakt van allerlei voorwerpen “juwelen”, hangers of armbanden

De anderen hebben een thema waarbij kunstwerken van overal, maar vooral uit Nieuw Zeeland, gebruikt worden.
De eerste zaal heeft als thema “haar”

verwijst naar het kunstwerk hierna

Een kleurrijke man bezoekt de galerij

Een andere zaal gaat over “Beesten”

dit is een 4,5 minuten durend filmpje, schitterend

een beeld uit dit filmpje, 4,5 minuten lang ademt het dier extra lucht in om dan tot 90 minuten onder water te kunnen blijven

gemaakt in Kauri hout

Het thema “aan de voet van de bergen” gaat over het boerenleven in NZ

En dan zijn er nog de Maori portretten, zoals we ook al in andere musea hebben gezien

hier zien we de foto die heel veel malen geschilderd is omdat het onderwerp de kopers heel erg aansprak

Zicht op de gevel binnen in het museum

en op de omgeving vanuit een zijzaal

De Avon rivier stroomt vlakbij

de brug met de Memorial van de gesneuvelde Nieuw Zeelanders

ook België staat er bij

Elk kwartaal worden de gemaakte urbanisatie planningen uit de doeken gedaan voor het grote publiek

Het Canterbury museum is in oorsprong een (relatief) oud gebouw. Het werd in 1870 in neo-gotische stijl gebouwd.

Het museum zelf bestond toen al enkele jaren om de collectie geologische en biologische vondsten tentoon te stellen. Julius von Haast werd de eerste directeur.

Het museum is ondertussen gelukkig aangepast aan de veranderende tijden. Nu zijn er ook enkele films, de computer is echter nog niet geïntroduceerd. Toch is het museum zeker de moeite waard.

skeletten van Moa’s behoorden tot de basiscollecties van Haast

er is slechts één stuk houtsnijwerk van een hond, gemaakt door de Maori. Zij brachten honden mee (en ratten) naar NZ

 een collectie voorwerpen welke door de Maori gebruikt werden om te jagen en te vissen

tijdens de tatoeëring ceremonie mocht de tatoeëerder, een belangrijk iemand in de hiërarchie, geen voedsel of drank aanraken. Via dit soort gebeeldhouwde trechter kon de man toch gevoederd worden (denk aan de ganzen voor de foie gras)

 gebeeldhouwde koffers werden door de Maori gebruikt om kostbare dingen in te bewaren, zoals vogelpluimen en sieraden

houten schalen, zoals deze uit de buurt van Kaikoura, werden gebruikt door de Maori om voedsel in te bereiden

Enkele Maori beelden

Zoals we al enkele malen schreven, haalde Maori de nesten van de stormvogel leeg, de kuikens werden gebraden en het vet werd opgevangen. De kuikens en het vet werden dan in een soort manden van kelp gestockeerd en nadien ingepakt in flax bladeren, omgeven door boomschors. Nu zien we enkele zaken uit dit proces

de containers in kelp, een soort mand

een display waar de kuikens werden geroosterd en het vet werd bewaard

de geroosterde kuikens en hun eigen vet (denk aan confit de canard) worden in de kelpmaanden gebracht

het geheel werd op een soort zolder bewaard

8n het zuiden in Bluff woonde een koppel waarvan de man schelpen verzamelde. Eerst bedekt hij het tapijt met de Paua schelpen, moeilijk om te kuisen. Dus maar nagels in de muur geslagen om de schelpen op te hangen. Hun huis werd zo helemaal volgehangen. Verder waren er nog kasten vol met allerlei schelpen. Nadat ze gestorven zijn, de ene in 2001, de ander in 2004 kwam alles naar het museum. Hun woonkamer is herbouwd, de Paua verzameling en de kasten met schelpen zijn helemaal authentiek

In dit museum is een afdeling die handelt over de zuidpool

Naast info over de geschiedenis van de ontdekkingen, zien we de voertuigen waarmee Sir Edmund Hillary de zuidpool heeft bereikt en over gestoken

hijzelf verkoos een tractor

andere mensen van zijn team gebruikten zoiets als tanks

Onder de 11 landen welke het Zuidpool verdrag tekenden (milieubescherming) hoort ook België

Rechtover het museum bevindt zich het Art Center, in 28 gebouwen welke op de nationale erfgoedlijst staan. Vele van deze gebouwen moeten hersteld worden

In een gebouw dat al gerestaureerd is, bevindt zich het kleine labo van Ernest Rutherford, de wetenschapper welke zich bezig hield met radio-activiteit en atoombouw. Rutherford werd in 1871 geboren bij Nelson, een stadje in het noorden van het zuidereiland. Hij is Nieuw Zeelander.

hij studeerde hier o.a. in het Canterbury college

De man kreeg in 1908 de Nobelprijs voor Chemie. Hij heeft o.a. les gegeven in Engeland en in de US en stierf in 1937 in Engeland. Dus nog een wereldberoemde kiwi!

Meer naar het noorden staat eenzaam tussen wegen de klokkentoren

Hiermee is de cirkel rond, we zijn waar we vertrokken bijna 9 weken geleden.  
Straks vertrekken we, normaal zijn we na 34u terug thuis.