Reisverhaal «noordoost bij de Kaspische Zee»

Iran, misschien wel de oudste beschaving, het land tussen oost en west | Iran | 9 Reacties 21 Oktober 2016 - Laatste Aanpassing 23 Oktober 2016

3. provincies Mazandaran (oostelijk gedeelte) en Golestan

Voordat we uit Tehran vertrekken gaan we langs bij Europcar, het enige internationale autoverhuurbedrijf in Iran. We hebben hun meest eenvoudige auto gereserveerd en halen hem op in hun stadskantoor. Omdat dit kantoor toch een eind van het stadscentrum verwijderd ligt, gaan we met een niet-officiële taxi, opgebeld door het hostel waar we in Tehran verblijven.

In het kantoor werken meer dan 20 mensen, werknemers die genieten van een kop thee, een stuk zelfgebakken cake en een babbel. Het gaat er gemoedelijk aan toe.Een erg vriendelijke man behandeld ons “dossier, alles gaat heel vlot. De auto wordt nog volledig in orde gesteld zodat we er de volgende weken mee kunnen rondtoeren.

alles gaat er hier veel gemoedelijker aan toe (tegenover wat we gewoon zijn bij een andere autohuur)
Wanneer we ’s avonds onze mails bekijken zit er nog een vriendelijk mailtje bij van het kantoor om ons goede reis te wensen en nog een extra telefoonnummer voor het geval dat …

Teheran ligt in het Elboers gebergte, de volgende uren blijven we door de bergen rijden. Het landschap ziet er vooral uit als rotswoestijn, met in een bepaald gebied grote aanplantingen met laagstam appelbomen. Hier worden de bomen continu en automatisch geïrrigeerd. We stoppen om wat appels te kopen, er zijn rode appels en groene appels. Het grootste deel van de oogsten ligt op een berg in kisten. In België zouden dit appels voor de biologische winkel zijn, groot en klein, geblutst en gebuild met hier en daar een made.
De mannen in het kantoor waar de appels moeten betaald worden, bekijken me alsof ik van een verre planeet kom, waarschijnlijk hebben ze nog geen toeristen over de vloer gehad. Ze geven me spontaan nog wat korting en ik kan met een zak appels vertrekken.

Na enkele uren rijden gaan we over een bergpas die meer dan 2000m hoog ligt. Vanaf dat punt komen we in de mist, de wolken en af en toe regen. Eens wat afgedaald komen we in een weelderig groen landschap terecht, hier is alles vochtig tot kletsnat. Dat weer blijft voor de rest van de dag hetzelfde.
 

voor we bij de pas komen zien we de wolken hangen, ze dalen niet af naar de zuidzijde van het gebergte

Het eerste hotel welke we proberen, gaat in op mijn vraag om korting te geven, we vinden de prijs te hoog voor wat er (maar) geboden wordt.
Hier zullen we de volgende vier dagen overnachten.

een hotel waar vooral zakenmensen komen overnachten

op een van de verdiepingen hangt dit tapijt ….

Dit gebied ligt noordoostelijk van Teheran richting Kaspische Zee. Er zijn hier maar een beperkt aantal accommodaties te vinden die meestal zwak beoordeeld worden ofwel duur zijn. We overnachten in Sari, omdat deze plaats het meest gunstig gelegen is voor onze bezoeken.

Kaart waar de beide provinciesen de vernoemde plaatsen zijn aangeduid

Sari is de hoofdstad van de provincie Mazandaran, de meest westelijke van beide provincies.
De stad is modern, bezit vele hogescholen en opleidingsmogelijkheden.Het aantal inwoners is er sinds 1976 verviervoudigd.
De stad is modern (naar lokale normen) en heeft een oud centrum.

deze uurwerktoren is uit de tijd van de voorlaatste soldaat-sjah. De man was afkomstig uit de streek van Sari en zorgde voor welvaart door de aanleg van een luchthaven, verbinding via het spoor en andere infrastructuur

een typische (oude) bouwstijl voor de provincie Mazandaran is een huis met een houten loggia op de eerste verdieping en een dak uit tegels. Elk gebouw dat op deze manier is vervaardigd wordt enkel nog op de gelijkvloerse verdieping gebruikt. De eerste verdieping en het dak zijn ingestort maar ooit was het mooi

Op een pleintje achterin zijn 2 graftorens te zien.Men vermoedt dat graftorens een stenen weergave van een tent voorstellen.Graftorens werden gebouwd vanaf einde 10^de eeuw.Deze in Sari dateren uit de eerste helft van de 15^de eeuw.Belangrijke mensen werden in een graftoren begraven.

de ronde graftoren waar de zoon van de 7^de Imam zou begraven zijn

binnen in het aangrenzende gebouw is de gebedsruimte van de Imamzadeh, even grote lap stof over mij heen waarbij vrouwen al lachend helpen, en we zien het graf

vierkante graftoren van een sultan met twee graven. Aan deze toren is een moderne bouw aangebouwd

detail van de bovenzijde met zijn versieringen

Bij een wandeling door het nieuwer gedeelte van Sari gaan we even een bakkerij binnen, normaal verboden voor kopers. In Iran wordt lekker brood gebakken, veel platter dan bij ons. Sommige broden zijn niet dikker dan een stuk karton, andere zijn wat dikker en rond of langwerpig. Brood wordt de ganse dag gebakken het ruikt en smaakt lekker.

het gerezen deeg wordt in hoopjes verdeeld.Elk hoopje wordt besprenkeld met een vloeistof (waarschijnlijk olie) en platgedrukt.Met de vingers worden er lijnen in getrokken

net voor het brood in de oven gaat wordt het nog uitgerekt tot zo een 40cm

de oven bestaat uit een ronddraaiende plaat waar het brood opgelegd wordt.Het verwarmingselement kunnen we niet zien, maar na enkele toeren rond kan de bakker het brood opheffen van de plaat

na nog enkele minuten wordt het brood gedraaid.Na vrij korte tijd kunnen de broden uit de oven gehaald worden, ze worden snel verkocht

Wat verder zien we een pas geopende nieuwe zaak met bloemen versierd.We gaan er binnen, het is een luxe patisserie.

net zoals in België

wij kopen 2 stukken kaastaart, bovenaan versierd met een verse walnoot.Kostprijs voor beide stukken samen is 0,75€!

stukje taart eten we op onze kamer

Badab-e Surt ligt op ongeveer 2,5u rijden ten zuidoosten van Sari.Hier zijn de mooiste travertijnterrassen van Iran te vinden, kleiner dan deze van Pamukale in Turkije.

Om er te komen rijden we enkele uren, eerst door het groene landschap, dat naarmate we meer in de bergen komen, meer dor wordt.Ik heb mijn camera vergeten, de foto’s zijn met de smartphone of door Stephan gemaakt.

het groene berglandschap

ook hier wordt aan terrassenlandbouw gedaan

dor landschap, mooi van kleur

Hier en daar zijn kleine dorpen, af en toe zien we een herder die daar zijn kudde schapen en geiten laat grazen.

de herder heeft wat verder zijn tent staan, de man leeft als nomade, rondtrekkend met zijn schapen en geiten

één van die dorpjes

De laatste 2 km zijn erg steil, een man met zijn tractor en kar staat klaar om toeristen naar de plaats te voeren. We kunnen ook naar boven stappen, maar wij, toeristen, moeten de lokale bevolking wat ondersteunen.Mensen hier zijn immers ver van bemiddeld.

 De man is gelijktijdig ook gids.Gelukkig komt net een dame met een taxi toe.Zij is Iraanse maar woont in Duitsland.De gids legt alles uit aan haar, zij vertaalt naar het Duits.
De tractor en kar hobbelt en zwaaien van links naar rechts, gelukkig is de rit maar 2km lang.

Op 1840m hoogte ontspringen hier twee warmwaterbronnen.De ene vormt een meer, deels doordat lokale mensen een soort dam met zandzakjes maken.Het water in het meer voelt aangenaam warm aan wanneer we met de hand voelen.

het water in dit meertje heeft allerlei kleuren, afhankelijk van de zoninval

De andere bron is kleiner en levert minder water.Het water van deze bron bevat zeer veel ijzercarbonaat wat zorgt voor een geel-bruine kleur.

bovenaan is het water zelfs donkerrood gekleurd

Het water van beide bronnen bevat zeer veel kalk.Omdat het water warm is, is de kalk opgelost.Kalk noemt chemisch calciumcarbonaat.In opgeloste toestand zit er een vorm van koolzuur in het water.Bij afkoeling wordt het calciumcarbonaat gevormd, dat neerslaat als travertijn, kalksteen dat erg poreus is.
De vorming van deze afzettingen zijn al vele honderd duizenden jaren aan de gang, jaarlijks groeien de terrassen enkele millimeter.Door op de afzettingen te lopen wordt het proces vertraagd omdat het net gevormde kalk, wat nog niet versteend is, weggeveegd wordt door de schoenen.

vooraan is de kalk nog niet verhard, en dus erg gevoelig voor verdwijnen

Dit gebied is wondermooi.
 

de vorming van een terras in detail

In Aq Qala, dat in de provincie Golestan gelegen is, is het markt op donderdag.Hier wonen vooral Turkmeense Iranezen. (Turkmenen zijn een oud-Turks volk welke een belangrijke rol gespeeld hebben in de geschiedenis van de regio).Turkmenen, buiten Iran, leven in Turkmenistan, een vroeger deel van de USSR, nu een vrij land dat grenst aan Iran.

Deze markt is, volgens de reisgidsen, de meest authentieke Turkmenenmarkt.Waarschijnlijk komen hier uiterst zelden toeristen want we worden bekeken en besproken.
Als iemand ons iets vraagt in het Farsi, is het meestal de vraag uit welk land we afkomstig zijn.We verstaan die vraag niet, maar blijkbaar volstaat het antwoord “Belgique”, de Farsi benaming voor België.
Na korte tijd horen we op de markt de mensen tegen elkaar “toerist” en “Belgique zeggen, het nieuws gaat als en lopend vuurtje rond …. .Sommige Turkmenen zijn erg vriendelijk, anderen hebben net schrik, ze draaien zich om of houden elkaar vast.

Turkmenen zijn hier te herkennen aan hun kleurrijke kledij, iets anders dan de zwarte (rouw)kledij die we gewend zijn te zien.

vandaag en morgen is het hier weekend, de kinderen hoeven niet naar school

sommige mensen hebben hun tent mee, vele leven nog gedeeltelijk als nomaden

deze vrouwen staan te lachen en te knikken om mee op de foto te mogen

mannen hebben dikwijls een hoofddeksel op, gelijkend op dat van de Hue (Chinese moslims) in China

Er is een overdaad aan groenten en fruit, naast pluimvee, kledij en gebruiksvoorwerpen.

de pluimveemarkt ligt wat verwijderd van de eigenlijke markt

nog nooit hebben we zoveel granaatappels gezien dan hier op de markt.Als sap erg lekker, maar vreselijk om te eten (vinden wij, de mensen hier eten de witte vliezen tussen de pitten mee op)

verse dadels zijn hier zo lekker dat we er regelmatig kopen

dit moment is er een zeer groot aanbod van groenten en vooral fruit

hier zijn interessante koopjes te doen

en dan is er ook nog de vis uit de Kaspische Zee, allemaal groot van formaat

de vis is heel vers en wordt hier ter plekke gedood, gekuist en ontschubd

mensen keren met de auto of met de brommer terug naar huis

of te voet met de koopwaar op het hoofd

In de noordoostelijke kustregio ligt het Miankaleh natuurbeschermingsgebied.Het natuurgebied is op het Miankaleh schiereiland gelegen en 688km² groot. Het ligt in de uiterst zuidoostelijke uithoek van de Kaspische Zee.

kaart van de Kaspische Zee met het Miankaleh gebied dat aangeduid is

Hier komt een rijke vogelwereld voor, dus komen ornithologen van einde en vernaar hier. Ik lees op de site van een Zeeuwse natuurvorser dat hij hier op 3 dagen meer dan 1 miljoen vogels heeft geteld!Heel wat Kaspische vogelsoorten zijn endemisch (komen enkel op deze plaats voor).
Naast de vogels heeft men hier ook 261 plantensoorten geteld, een rijk biotoop!
Ondanks de uitroeping tot International Wetland Ramsar site in 1975 en door de Unesco tot biosfeer Reserve in 1976 mag hier gejaagd, gevist, gewoond en industrie bedreven worden, waardoor de vogelpopulatie spectaculair daalt.

we rijden er heen om het gebied te bezoeken.Een raar iets, aan de zeezijde is er industrie en havenactiviteiten, aan de andere zijde van de weg zien we meren en meertjes waar vogels leven en schapen grazen.

het wateroppervlak is zoals een spiegel waar het wolkenspel te zien is

een vredig landschap met op de achtergrond grazende schapen en geiten

een andere boer komt met zijn schapen en geiten.Hij heeft een brug gemaakt opver een riviertjes zodat zijn schapen en geiten er over kunnen gedreven worden.

enkele foto’s van het landschap, de vogels welke we hier zien op verre afstand zijn reigers

Daarna sluit hij de brug af met takken en stokken.Door deze dam wordt het riviertje afgesloten, maar dat nadeel weegt niet op tegen het malse gras aan de overzijde.De man kan nu rustig terug keren, de schapen en geiten kunnen niet weglopen

Als we aan de poort van het natuurgebied komen is het daar (om 8u45 ’s morgens) een drukte van belang.De poort is gesloten, aan de binnenzijde staan de rangers.Mensen proberen binnen te geraken, maar dat lukt hen niet.Met gebaren probeer ik uit te leggen dat we vogelobservatie willen doen, een ranger vraagt men pas te zien, maar de poort draait niet open, niet voor ons en niet voor Iraniërs.Ik spreek een vrouw aan die wat Engels verstaat en spreekt.Zij zegt dat enkel mensen die in het gebied koeien of paarden hebben staan, naar binnen mogen.We keren dus maar op onze stappen terug en stellen ons tevreden met het drasland buiten het park.

De Kaspische Zee is de grootste binnenzee ter wereld.Het is geen meer, het water is (beperkt) zout, en er is nergens een uitstroom van het water.Water verlaat de zee door te verdampen.De Perzische naam voor de Kaspische Zee is Darya-ye Mazandaran, de Zee van Mazandaran.De Kaspische Zee is 371.000 km², meer dan 12 maal de oppervlakte van België.De Russische Wolga (rivier) levert 80% van de jaarlijkse zoetwateraanvoer.Het zuidelijk deel van de Kaspische Zee is diep, tot 1000m.Het noordelijk deel heeft een diepte tussen 4 en 25m.
Op dit moment ligt het oppervlak van de Kaspische Zee 28m onder de zeespiegel.
De Kaspische Zee is vooral bekend omwille van zijn steurpopulatie (vissoort) die de Iraanse en Russische kaviaar levert.In Iran mag kaviaar enkel in staatswinkels verkocht en gekocht worden, dit om zwarte handel tegen te gaan.

We stoppen even in de zuidoostelijke hoek van de Kaspische Zee.Het is vandaag donderdag, zowat zaterdag in Europa.Er komen wat mensen aan de zee, meest om te kopen in een reuzenhangar, anderen wandelen even op het kleine strand.

op het begroeide gedeelte van het strand staan dromedarissen te grazen

het strandje met 2 aanlegplaatsen voor overzetbootjes
 
er zijn enkele stenen om neer te zitten

Een groepje van 4 jonge mensen spreekt ons aan, één van hen spreekt wat Engels, hij is burgerlijk ingenieur-architect en heeft werk.Zijn vrouw zou Engels verstaan, de twee andere mannen niet.Ze gaan met een bootje naar het eiland dichtbij en vragen ons of we meegaan.We aanvaarden en zeggen de kostprijs te willen delen.

de man aan de linkerzijde woont hier in de buurt en betaalt het uitstapje, zijn vriend naast hem spreekt Engels en woont in Isfahan.Hij is hier enkele dagen met zijn vrouw op vakantie

het uiterste zuidoostelijke hoekje van de Kaspische Zee

In Iran vraagt iemand iets of nodigt uit, dan moet men weigeren.Een tweede keer wordt hetzelfde gevraagd en moet er weer geweigerd worden.Pas als iets de derde maal gevraagd, uitgenodigd of aangeboden wordt, is het menens en kan men aanvaarden.

We vragen dus drie maal om ons deel te betalen, maar telkens is het antwoord dat we de trip aangeboden krijgen.

Op het eilandje was vroeger bewoning, een visverwerking en eetgelegenheden.Nu staat om een of andere reden alles er verlaten bij.Er zijn nog ruïnes van een oud fort, meer niet.

op het eiland is er niets te zien tenzij verlaten gebouwen, enkele ezels en hier en daar een mens

toegang tot de ruïne

Op vrijdag (een dag zoals zondag in België) rijden we langs een park waar mensen komen om te picknicken, te sporten, te rijden, en uiterst zelden om te wandelen.

en zijn heel veel dergelijke huisjes met banken en in de buurt een BBQ plaats

een auto met een opvallende spandoek

en een grote groep mensen, mannen, vrouwen, jong en oud, elk met een vuilniszak die het bos uitkammen en het vuil in hun plastiek zak verzamelen.De vangst is groot

een mooi en open loofbomenbos, met hier en daar een conifeer

lokale boomvariëteiten

en paddestoelen

koppels met kindjes

groepjes mannen en groepjes vrouwen, iedereen geniet van deze dag

Net op het einde van dit weekend (vrijdagavond dus!) wordt de verenigde lokale pers in het hotel verzameld of verzamelen ze zichzelf, om ons, toeristen uit Belgique, te interviewen.  De hoteleigenaar heeft 50 tot 60 jaar geleden in Duitsland gestudeerd en gewerkt (hij is burgerlijk ingenieur) en is de tolk tussen de 4 reporters en ons.  Na het interview, waarvan direct een uittreksel op instagram werd gezet, zagen we dat al meer dan 20 mensen het korte verhaal bekeken hadden.  Wat vooral belangrijk is in het interview is de vraag welk beeld we voordien van Iran hadden, en wat het beeld nu is; wat we zullen bezoeken; hoe we reizen en wat we eten.

de man met zijn witte jas aan is de hoteleigenaar, de andere zijn reporters

de reporters vragen ons om op een papier enkele zinnen te schrijven over onze indrukken van Iran.  Deze foto  en soortgelijke komen in hun nieuwsbladen