Reisverhaal «jungle en dé supervulkaan»

Indonesia: Sumatra en Sulawesi | Indonesië | 10 Reacties 16 September 2017 - Laatste Aanpassing 17 September 2017

6. terug in Medan
Op zondag komen we terug in Medan, de plaats waar we 6 dagen geleden ons bezoek aan Sumatra hebben gestart.

In Medan is er een Indische wijk: Kampung Madras. Vroeger had deze wijk een pejoratieve benaming: “zwart dorp”.

Vanuit India is Indonesia over zee te bereiken.

Kaart van het gebied

In de tweede eeuw v.C. kwam het Hindoeïsme naar Maleisië en Sumatra, door de handelaars uit Oost-Indië. Ook op andere plaatsen in zuidoost Azië werden Hindoe gewoontes overgenomen. Het Sanskriet, een Oudindische taal, was wijdverbreid. Zo zou het woord Sumatra van het Sanskriet Sumadra komen, Sumadra betekent Oceaan. Benamingen van andere steden, eilanden en gebiedsdelen in zuidoost Azië zijn allemaal terug te voeren tot Sanskriet benamingen (https://indianhistory.quora.com/Greater-India-Tracing-the-Sanskrit-Influence-in-Southeast-Asia)

Een georganiseerde immigratie van Indiërs, vooral uit het zuiden en uit Sri Lanka, naar Sumatra en andere eilanden, gebeurde tijdens de tweede helft van de 19^de en begin 20^ste eeuw. Nederlanders hadden immers werkers nodig voor hun plantages van o.a. cacao en rubber. Deze bevolking sprak vooral de Tamil taal , ze hebben een donkere huidskleur. Vandaar de vroegere benaming “zwart dorp”. Later kwamen ook handelaars, boeren en geldhandelaars naar Medan en het noorden.
Nu nog zijn de meeste wisselkantoren in de Indische wijk te vinden.

Nu wordt het aantal Indiërs op 75.000 geschat, er is geen enkele telling. De meeste Indiërs hebben zich volledig aangepast en hebben nu een Indonesisch paspoort. Ze vieren nog wel hun eigen feesten. De Indiërs hebben vooral het Hindoeïsme of de Islam als godsdienst.
Nog steeds komen Indiërs toe als expats.

Het is dus niet verwonderlijk dat Medan een Indische wijk heeft.

We rijden er met een taxi naartoe, goedkoper, veiliger en sneller dan een tuktuk!

Er zijn de wisselkantoren, er is de Sri Mariamman tempel, een hindoetempel, en er is een Indisch huwelijksfeest waar we toevallig op botsen.

Sri Mariamman tempel

Indische jongedame welke de genodigden zal ontvangen

Enkele meter verder is er een reuzegrote shopping mall , 7 verdiepen hoog. Vandaag, zondag, voeren honderden en honderden auto’ s kooplustigen aan. De airco- auto’s rijden voor bij de verschillende toegangen, de deftig geklede consumenten stappen snel uit en gaan snel naar binnen, terug in de airco. Ondertussen stappen wachtenden in de lege auto’s. Dan moeten ze verder rijden.
De wereld binnen het complex is totaal verschillend van deze buiten: Indonesië, een land met meerdere snelheden!  Enerzijds mensen die volgens de westerse standaard leven en super consumeren, anderzijds mensen welke net genoeg hebben om te overleven of net genoeg om toch hun kinderen naar school te kunnen sturen.

bakkerijen met koeken en patisserie zijn hier in overvloed aanwezig. Deze taarten zijn gemakkelijk voor 25 tot 30 mensen, ze kosten geen 15€

7. rit naar en bezoek aan het Gunung Leuser Nationaal Park, terug in Aceh

We hebben een auto met chauffeur gehuurd voor het volgende deel van ons bezoek aan Sumatra.

Het Gunung Leuser National Park wordt beschreven als één van de rijkste tropische regenwouden van Azië. Het is tevens het grootste nationaal park, 9500 vierkante kilometer, een derde van de oppervlakte van België. Een deel van het park ligt in de provincie Noord-Sumatra, het grootste deel echter ligt in de provincie Aceh.

grens tussen Noord Sumatra en Banda Aceh

Het nationaal park is één van de laatste plekken waar tijgers, neushoorns, olifanten en orang-oetans nog in het wild leven. De eerste 3 groepen leven diep in de jungle, weinig mensen krijgen hen nog te zien. Orang-oetans leven dichter bij de bewoonde wereld. Er zijn een belangrijk aantal orang-oetans die in gevangenschap leefden, bevrijd zijn en nu (terug) moeten leren hun eigen kost te vinden en te overleven in de natuur.

Omdat je de jungle nu eenmaal niet kunt ervaren door langs de straatkant te wandelen, hebben we een driedaagse wandeling met gids geboekt. De organisatie is lokaal, met gidsen welke in de jungle zijn opgegroeid.

in de jungle rollen zweetdruppels gewoon over elkaar. Daarom een foto van de eerste momenten

Om de Sumatra tijger, de Sumatra neushoorn of de Sumatra olifant eventueel te kunnen zien in het wild, zouden we zeer zware trektocht van ongeveer 10 dagen moeten maken.
De orang oetang zien is gemakkelijker. Toch hopen we er minstens één te zien, niet te ver van ons verwijderd.

Het guesthouse waar we bij aankomst overnachten is al een tussenstap richting jungle. We hebben een grote kamer maar de badkamer is primitief ingericht. Het dorp Ketambe ligt nu eenmaal langs de enige weg door het nationaal park en de jungle.

De volgende ochtend trekken we de jungle in, op kop Pindra, de gids, daarna ik en Stephan, achterop twee dragers. Er moet immers tentmateriaal, voedsel, dunne slaapmatjes, een wok, borden en bekers, enkele vorken en lepels, meegenomen worden. We hebben een tweede, extra drager ingehuurd zodat we ons eigen materiaal niet zelf dragen, en daarmee bijdragen aan wat inkomsten voor de lokale bevolking.

de twee dragers

Het dorp leeft immers van westerse (of beter blanke) toeristen die de jungle willen proeven. Sommige hebben een guesthouse waar mensen tewerk gesteld worden, andere zijn gids en nog andere zijn drager. Het dorp telt ongeveer 400 inwoners. Het was zeer arm, de moeder van onze gids heeft vele jaren geleden hier een schooltje opgericht en werkt aan bewoning voor de armen. Het dorp is vergeten door de leiders van Aceh.

Vanaf september start hier blijkbaar het regenseizoen, dat betekent dat het vooral ’s nachts dagelijks regent. Dit gedurende de laatste vier maanden van het jaar. De overige maanden regent het ook, maar niet dagelijks. Het park is nu eenmaal bedekt met tropisch regenwoud (hier zijn we ongeveer 4° noorderbreedte).

Voor we beginnen te stappen trekken wij, de toeristen een soort kousen aan tegen de bloedzuigers. Er zijn bloedzuigers, we krijgen er allemaal wel mee te maken, maar uiteindelijk valt het nogal mee. Stephan heeft er een gehad, ik twee. Bloedzuigers zijn niet schadelijk, ze hechten zich vast op een warmbloedig organisme, geven een stof af die bloedstollen tegen gaat, en zuigen zich dan vol bloed. Eens ze vol zitten, lossen ze. De diertjes lijken op een zeer magere rups in gestrekte toestand, maar eens je ze aanraakt rollen ze zich op: een klein bolletje bruine blubber.

een bloedzuiger

de dicht geweven katoenen “kousen” tegen bloedzuigers

De paden door de jungle zijn smal, soms zeer smal, gaan op en neer -soms erg steil, zijn op vele plaatsen bedekt met modder, overal zijn er glibberige boomwortels op het pad, dikwijls zijn ze langs de beide zijden begroeid zodat het pad niet meer te zien is. Regelmatig liggen er takken of zelfs hele boomstammen op het pad, dan is het klauteren, of rondgaan.
Gelukkig helpt Pindra door mij tegen te houden (als het pad glibberig steil naar beneden gaat) of mij omhoog te trekken (als het pad zeer steil klimt door de modder). Onze schoenen zijn rap aan alle zijden bedekt door modder.

een orchidee welke enkel op een welbepaalde levende boom kan leven en bloeien. Probeert men ze kunstmatig te kweken dan sterft de plant af

Regelmatig moeten we over bergbeken. Er kan ook een wandeling gemaakt worden waarbij een brede rivier wordt overgestoken, maar die tocht hebben we afgelast.

In het regenwoud staan heel wat woudreuzen die kaarsrecht omhoog groeien en het bovenste bladerdek vormen. Dan zijn er kleinere bomen, die het onderste bladerdek vormen.

een kaarsrechte grote boom

de stam van deze reuzeboom is onderaan in 2 gesplitst

om een beeld van de afmetingen van deze boom te geven, de gids, een drager en ik aan de voet

aan de voet van een boom vol met lianen. Pindra, de gids, geniet ervan om ons de jungle te leren kennen

De bodem is helemaal begroeid, tijdens het regenseizoen zijn er ook heel wat zwammen te zien.

Hier en daar zijn er nog bloeiende planten, voor de meeste is de bloeitijd al lang voorbij.

wel kleurrijk, echter geen bloem

bloem van een soort gember

Verder zijn er in het woud veel lianen. De meeste hebben een boomstam nodig om omhoog te kunnen groeien. Eén soort lianen overheerst de boom in het opzuigen van bodemwater, waardoor de boom, volledig omgeven door lianen, uiteindelijk sterft.

rechts naast de boom is er een liaan. Deze gebruikt de boom enkel als steunpilaar

de boom wordt helemaal ontwaterd door de massa lianen en sterft

In dit regenwoud leven heel wat insecten. Eén ervan is een reuzenmier, die echter geen interesse heeft voor de mens en niet steekt.

deze mier is meer dan 1cm lang

een koppel Bochelcicaden welke zich vermommen om gevaarlijker te lijken dan ze zijn

een duizendpoot

een erg grote kever

een grote Wandelende Tak

In dit gebied komen enkele apensoorten voor: de Makaak en Thomaslangoer

Thomaslangoer, een apensoort welke enkel in dit gebied voorkomt. Deze aapjes leven in groepen van 10 tot 20 en kunnen sterke geluiden maken alsof ze kwaad zijn

de Thomaslangoer heeft een lange staart die hem helpt bij verplaatsingen

Verschillende organisaties verkopen jungle tochten. Allemaal werken ze met lokale gidsen. Het programma-verloop is telkens hetzelfde. Al de groepjes overnachten bij de rivier. Omdat het hoofdseizoen voorbij is, moeten de kampen telkens opnieuw worden opgebouwd. Zo een kamp bestaat uit een zelfgemaakte tent van doorschijnend plastiek. Klant, gids en drager slapen in dezelfde tent. De regen deert niet.

de tent

Omdat ik gelezen had dat de slaapmatjes zeer dun zijn, hadden we onze eigen thermarest mee, kwestie van wat meer comfortabel te liggen.

de erg dunne matjes, goed om even op te zitten, voor ons niet geschikt om op te slapen

onze thermarest zorgt voor een goede nachtrust

Bij het kamp wordt er een houtvuur gemaakt waarop gekookt wordt. Momenteel is er geen droog hout meer te vinden, het duurt dus wel even voordat water gekookt is of voedsel bereid is.
In de jungle zoals in de jungle: al het nodige water komt uit de rivier. Wij hebben onze flessen drinkwater mee, de gids en dragers echter drinken rivierwater. Het kook-, koffie- en theewater is rivierwater. Na een erg zweterige dag is het rivierwater ons waswater.

het water van deze rivier wordt voor alle doeleinden gebruikt

In de jungle is er geen elektriciteit, geen wifi, geen internet. Wanneer het om 18:30 donker wordt gaan de kaarsjes aan. Iedereen heeft ook zijn zaklamp mee.
Tegen 20u ligt iedereen in bed -dit is een zegswijze, er zijn immers geen bedden. ’s Nachts koelt het af, zeker na de obligate regenvlaag. Onze zijden lakenzak is nauwelijks voldoende tegen de koelte, we leggen onze regenjas boven de lakenzak.

Rond ongeveer 9u30 vertrekken we op tocht door de jungle voor ongeveer 4-5u. Naast de jungle ervaren is het vooral zoeken naar de orang oetan (orang betekent “mens”, utang betekent “bos”, zowel in het Maleis als in het Indonesisch. Ze worden onderscheiden van de lagere apensoorten, die “aap” genoemd worden. Een orang oetan is dus geen “aap”.

Na het middagmaal trekken we opnieuw voor een tweetal uur de jungle in.

Een van de dragers blijft de ganse dag in het kamp, de andere gaat mee op jungletocht. Deze jongens willen ooit zelf ook gids worden. Bij de meeste groepen is er slechts één drager, dan trekt de gids alleen met de toeristen de jungle in.

De maaltijden worden bereid op de kampplaats. Een zwartgeblakerde waterketel dient om water te koken voor koffie en thee, en later om rijst te koken. In de wok wordt voedsel gekookt, en ’s morgens worden er dikke pannenkoeken in gebakken.

een houtvuur aanmaken met nat hout is niet zo gemakkelijk

de wok wordt ook gebruikt om frieten te maken

Eten doen we al zittend op een isolatiematje of op een dikke kei. De gids en dragers zitten op hun duizend gemak op hun hurk of op diezelfde lage steen…..

hurkzit is voor deze mensen blijkbaar een zeer gemakkelijke houding

een erg lage steen, beter dan de grond …

Tijdens onze wandelingen de eerste dag, komen we langs bomen welke nog vruchten dragen, vruchten welke als voedsel voor apen en orang oetangs dienen. Maar geen orang oetan te zien.

De tweede dag zien we een orang oetan mannetje hoog in de bomen slingeren. Uiteindelijk zet hij zich op een tak te slapen.

hoe moet je een oerang oetan mannetje vinden tussen al de bladeren: kijk naar de kleur van zijn vacht (tientallen meter boven ons hoofd)

De derde dag, tijdens onze voormiddag wandeling, zien we een vrouwtje en hoger een mannetje.
Het mannetje wordt gestoken door een bij, hij heeft tijd nodig om aan zijn arm te jeuken en aan de wonde te likken.

het wijfje

de dieren zijn bij voorkeur te vinden op de bomen waar nog rijpe vruchten hangen. Dit mannetje verorbert gulzig zijn maaltijd

orang oetans slingeren van tak tot tak. In tegenstelling tot de lagere apen springen ze niet, door alles los te laten en hopelijk aan een stevige tak zich vast te kunnen houden

’s Namiddags zien we nog 2 wijfjes, elk met een jong, en nog een mannetje.

Orang oetans hebben normaal maar één baby. Gedurende 8 jaar leert de moeder alles wat het jong moet weten om alleen te kunnen leven. Na 8 jaar trekt het jong weg en is het tijd voor een nieuwe baby.

moeder en kind

hier moet de kleine zelf aan de takken leren zwieren

Gedurende de eerste 18 maanden hangt het jong aan de moeder, pas nadien komt het los en hangt het alleen aan de takken, eerst nog dichtbij de moeder, later op een meter, nog later op twee meter afstand. Rond de leeftijd van 6 jaar kan het jong zich tot 3m van de moeder verwijderen.

De ene moeder welke we zien, heeft een jong dat aan haar hangt, het kind van de andere orang oetang moeder komt los van haar, tot op een ietwat grotere afstand.

Wanneer we bij het einde van de derde dag terug in de bewoonde wereld komen, is het zeer eenvoudige guesthouse een luxe geworden. Er zijn stoelen om op te zitten, er is een bed en er komt koud (rivier)water uit een douche. Of hoe relatief alles is….

ons verblijf in het dorpje Ketambe

8. Het Tobameer en Samosir eiland, gebied van de Toba-Batakkers

De rit van Ketambe in de jungle naar het zuiden, gaat over een redelijk goede weg. Zodra we echter een zijweg nemen, weg van de route naar Medan, rijden we deels door de modder, deels door putten, en soms op een goede geasfalteerde weg

het laatste deeltje van de weg naar het Toba meer wordt met een grote toegang aangeduid

Het hoogland van Noord-Sumatra is het gebied waar de zes groepen Batak volkeren wonen. Hun totaal aantal wordt op 10 miljoen geschat, in Noord Sumatra zouden er 3 miljoen leven. De 6 stammen hebben verschillende dialecten en ze spreken 3 verschillende talen.

Het oorspronkelijke of oudste Batak-volk zou de Toba Batak zijn.

Rond Toba zouden er 6000 jaar geleden al mensen gewoond hebben. Ze rooiden al woud voor een primitieve vorm van landbouw. Rond 2500 tot 3000 jaar geleden is het eerste Batak volk hier aangekomen. Volgens taalonderzoekers zouden zij in Sumatra beland zijn via Taiwan en de Filipijnen. Eerst woonden ze langs de westkust van Sumatra. Wanneer andere volkeren daar toegekomen zijn, zijn de Batakkers in het binnenland getrokken. Bekijkt men de achternamen en archeologische vondsten dan weet men dat ze handel dreven met China en Indische Tamils (zuid India).
Voordien kenden Batakkers al de natte rijstteelt, het gebruik en bewerken van metaal, de ploeg en de waterbuffel. Religie, het schaakspel en katoenweverij hebben ze van de Tamil overgenomen.

In 1824 kwamen de eerste blanken in contact met de Batakkers. De blanken ontdekten mensen die een zeer gesofistikeerd schrift en ook boekdrukkunst kenden.
In het begin van de 20^ste eeuw werden de Toba Batakkers door missionarissen tot het christendom aangezet, meest protestantisme. Daardoor zijn de Batakkers veel meer vertrouwd met westerse zaken zoals leger, regering, muziek.

De sociale structuur is gebaseerd op grootfamilies langs vaders zijde. Tot 10 verwante grootfamilies kunnen zo samenwonen in hetzelfde dorp. Er is een soort rechtspraak om het samenleven te regelen en te organiseren. Over de grootfamilies heen is er de clan, verwantschap sedert zeer vele generaties. Bij begrafenissen en feesten worden alle leden van een clan uitgenodigd.

Toevallig rijden we voorbij zo een begrafenisfeest. We stappen uit om foto’s te nemen, iets waar de mensen erg blij mee zijn.
De overledene is een oude man. Naar gewoonte in Noord Sumatra maken de grootfamilies een groot bord, kleurrijk versierd met papieren bloemen die een tekst vormen.

één van deze borden

Rond het feestelijk gebeuren wordt er voedsel verkocht. Mensen komen aan en af, in hun beste en kleurrijke kledij. Vrouwen dragen een soort stola over de schouder, mannen hebben een speciaal soort hoofddeksel op.

overal wordt hier gelachen

Een muziekbandje speelt, er zijn dansoptredens.

het bandje op de achtergrond

In het midden van het gebeuren staat een paardje gebonden aan een paal. Volgens de uitleg welke we krijgen zou enerzijds dat paard eigendom zijn van de overledene, anderzijds zou een dier symbool zijn voor voorspoed en geluk.

Een man spreekt door de micro. Op een bepaald moment speelt het bandje weer en mensen komen de naaste familie (dat zijn er vele tientallen, misschien wel honderden) groeten, al dansend en met de handen tegen elkaar bewegend.

Velen hebben voedsel of drank mee, dat ze afgeven aan een of ander familielid.

Wanneer de aanwezigen gegroet hebben, komt al een volgende groep binnen, waarschijnlijk weer voor eenzelfde ceremonie. Ook zij hebben drank of zelfs grote pakken vlees mee.

de volgende groep komt binnen

deze vrouw heeft een wel erg grote voorraad voedsel mee

We blijven geen uren tot alles voorbij is, we rijden verder.

Toba was/is de grootste supervulkaan ter wereld. De Taupo op Nieuw Zeeland kende de meest recente uitbarsting, zo een 2500 jaar geleden. De Toba op Sumatra barste 73.000 jaar geleden uit. De hoeveelheid materiaal welke hier werd uitgeblazen is te vergelijken met deze van 2 maal het volume van de Mt Everest. De as bedekte gans zuidoost Azië, de ganse aarde werd gedurende enkele jaren verduisterd waardoor een groot gedeelte van het leven werd vernietigd en er een kleine ijstijd ontstond.
De Tobavulkaan stortte in en vormde zo de grootste vulkaankrater ter wereld. De krater vulde zich op met water, in de krater ontstond er door een eruptie het eiland Samosir. Het meer is ongeveer 90km x 20km en is ongeveer 500m diep. Het meer ligt op een hoogte van 906m. De kraterrand heeft een omtrek van meer dan 300 km.

beeld dat uitbarstingen van vulkanen met elkaar vergelijkt

Aan de westelijke zijde komt het eiland zeer dicht bij het vasteland, er is slechts een kleine brug nodig om beide met elkaar te verbinden.

We naderen via het westen. Op de kraterrand is er een uitzichttoren gebouwd om een deeltje van het meer en de kraterrand te zien. Omdat het eiland een gebergte is, kunnen we er niet overheen kijken om de oostelijke zijde te zien.

luchtfoto van het Tobameer en eiland Samosir (foto van internet)

hier is de 300m hoge kraterrand goed te zien

vooraan een deeltje van het meer, daarachter een deeltje van het eiland Samosir

We overnachten in het dorpje Tuktuk. Het ligt op een schiereiland van het eiland Samosir.

het schiereiland vanaf een uitzichtpunt later op de dag

zicht vanop het schiereiland naar het eigenlijke eiland

op enkele plaatsen worden (rivier)kreeften gekweekt

Net zoals op vele plaatsen op het eiland zijn hier ook heel wat rijstvelden te zien.

De kamer die we krijgen is niet beter dan deze in de jungle. We hadden een ander kamer gereserveerd, maar daar werd hier geen rekening mee gehouden! Het douche- en afwaswater komt uit het meer. Het voedsel dat bereid wordt is hier zeer lekker en vers.

ook de was gebeurt in het meer!

lekker ontbijt, foto met de eigenares van het guesthouse

Het eiland Samosir is voor een groot deel zeer beperkt toegankelijk. Er is een weg die loopt van pakweg half de oostzijde via de noordzijde naar voorbij halfweg de westzijde. Er gaat nog een weg naar een hoger gelegen dorp en dat is alles. De zuidzijde is ontoegankelijk.

op vele plaatsen zijn er kerken te vinden, meestal protestants

naast de kerk is er een mooi onderhouden rijstveld

 de huizen liggen over het algemeen verscholen tussen de planten

sommige mensen hebben een bootje, de meerderheid echter niet wegens te duur

We bezoeken vooral het noordoostelijke deel, vanuit historisch en etnologisch oogpunt het meest interessante.

Het eiland bestaat uit hard vulkaangesteente en werd in vroegere tijden gebruikt om beelden en dergelijke in te maken

het vulkaangesteente, grijs en hard

Ambarita is een plek waar zich drie groepen megalieten bevinden, gemaakt uit het lokaal vulkaangesteente.

aan de toegang staan er 2 wachters

De eerste groep megalieten bevindt zich vlakbij het meer. Hier bevinden zich 300 jaar oude stenen zetels. Wanneer een vijand was overmeesterd werden de radja’s van de naburige dorpen hier uitgenodigd voor een vergadering.

Die vergadering vond plaats in de tweede groep, op de heuveltop. Hier staan grote, stenen zetels.

hier zit de gevangene in een schandhok

De derde plaats bevat de ontbijttafel. Hier werd de gevangene geslagen, onthoofd en op een platte steen in stukken gehakt.

een gids toont hoe de gevangene wordt geslagen

het kapblok

de voorstelling van het mes bij de kapblok, plaats waar het hoofd wordt afgehakt

het bloed wordt hier opgevangen

op dit blok wordt het onthoofde lichaam gelegd en in stukken gesneden

Stephan en de chauffeur spelen het toneel verder

de tafel waar de maaltijd wordt opgediend, op de achtergrond de zetel (in steen) van de koning

de (blijkbaar) harde koningszetel

en breed genoeg voor 2 personen

de koningsstaf

De stukken mens werden samen met buffelvlees gekookt voor het ontbijt van de radja. Het opgevangen bloed , waar stukjes orgaan aan zijn toegevoegd, werd uitsluitend door de radja gedronken.

een traditioneel huis

De volgende halte is Simanindo, 16 km verder. Hier vindt dagelijks een optreden plaats van de Toba-Batak.

een van de traditionele huizen op het domein. De dakbedekking bestaat uit een grassoort of palmblad

Er speelt muziek zoals we ook bij het begrafenisritueel hebben gezien.

het orkestje zit boven in het koningshuis

traditioneel wordt er een buffel aan de paal in het centrum vastgebonden. Tijdens de ceremonie wordt het dier geslacht. Nu laat men het slachten achterwege

De mensen zijn hier soortgelijk gekleed, de stola is hierbij belangrijk. De Batakkers voeren een aantal dansen uit (eerder traag trappelend vooruitgaan), soortgelijk aan deze van het begrafenisritueel.

mannen worden gevraagd mee te doen, er zijn 3 kandidaten

het traditionele hoofddeksel van de Batak vrouwen, hier in een mooie uitvoering

er is blijkbaar ook steeds een poppenspel in het spel. Via koordjes in de doos onder de levensgrote poppen kunnen de handen bewogen worden

In het huis van een vroegere radja is er nu een Batakmuseum ingericht.

Er bevinden zich ook nog enkele traditionele Batakhuizen.

061

Tomok is de belangrijkste plaats aan de oostzijde van het eiland. Hier komen de veerboten toe vanaf het vasteland.

de veerbootjes

Hier bevindt zich de bootvormige graftombe van de animistische koning Sidabutar.

het graf van de koning

dit graf doet ons een beetje aan de Etruskische graven denken

Dichtbij is er een reeks beeldjes opgesteld die de traditionele ceremonie voorstellen.

de buffel

figuren die offergaven aanbrengen

Niet ver hiervandaan, langs een weg met links en rechts een aaneengesloten reeks souvenierwinkels, bevindt zich het huis van een koning.

er wordt tientallen maal hetzelfde verkocht

een nieuw traditioneel huis in opbouw, dit is de dakconstructie

Nu is er een klein museum ingericht.

We komen voorbij de wekelijkse markt, enkele beelden

op de terug weg van school zitten jongens vaak bovenop de bus

Nadien rijden we langs de oostzijde de helling omhoog naar een dorp. Net voor het dorp is er een mooi uitzichtpunt.

uitzicht op het meer en het vasteland. Ook hier is de kraterrand goed te zien

het haventje aan de overzijde

twee toeristen bij het uitzichtpunt (eigenlijk zijn er een tiental)

Zondag gaan we verder  richting zuiden