Reisverhaal «België, Wandeling 17, Kwaremont»

en nu eens dichtbij: Vlaanderen wandelland | België | 1 Reacties 24 December 2020 - Laatste Aanpassing 26 December 2020

Wandeling 17, Vlaamse Ardennen, Kwaremont

Kwaremont is een gemeente dat sinds de fusie van 1975 behoort tot Kluisbergen, samen met Berchem, Ruien en Zulzeke. Kluisbergen vormt de uiterst zuidwestelijke hoek van de provincie Oost-Vlaanderen.
Kwaremont zelf heeft een oppervlakte van 8,52m² en telde op 1/1/2019 553 inwoners.

Kwaremont is op de kaart van Oost-Vlaanderen rood gekleurd

Toeristisch attractief landbouw- en woondorp met een opppervlakte van 852 ha en 697 inwoners (1.1.1998). Taalgrensgemeente ten noorden grenzend aan Berchem, ten oosten aan Oudenaarde (Melden) en aan Zulzeke, ten zuiden aan Ronse en Mont-de-l'Enclus (Russeignies, provincie Henegouwen), ten westen aan Ruien. Ligging in het Zuid-Vlaamse Heuvelland en deels op de oostelijke helling van de Scheldevallei waardoor het grondgebied gevarieerde landschapskenmerken vertoont. Van 15 m in het Schelde-alluvium (noord en noordwest) oplopend via een golvend landschap naar plateauhoogten met steile flanken in het zuiden namelijk van de Paterberg, Kwaremontberg en met hoogste punt (125 m) op de wijk Knokt gelegen op de noordelijke uitloper van de Kluisberg (grotendeels op Ruien). Typische insnijdingen van het heuvelachtig landschap door beken, met de Molenbeek als voornaamste, en aanwezigheid van bronnen. Vochtige gronden in de Scheldemeersen en beekdepressies, bebossing op de steile flanken en vruchtbare zandleemgronden op de hoger gelegen plateaus.

Van in de Steentijd zou het grondgebied bezocht zijn door de prehistorische mens. Op de Paterberg kon een hoogtesite van de Michelsbergcultuur gelokaliseerd worden aan de hand van meer dan 2.500 silexartefacten. Soortgelijke archeologica uit het Midden-Neolithicum werden nog verspreid in de gemeente in kleinere concentraties aangetroffen. Diverse getuigenissen van bewoning in de Gallo-Romeinse tijd.

De gemeentenaam, met betekenis "vierkante berg", is zoals meerdere toponiemen in Zuid- Oost-Vlaanderen van Romaanse oorsprong. De oudste vermelding van Kwaremont in 1119 heeft betrekking op de schenking door de bisschop van Kamerijk van de capella van Kwaremont, samen met de kerk van Berchem waarvan zij afhing, aan de benedictijnenabdij van Saint-Thierry bij Reims (Noord-Frankrijk). Namen van de heren van Kwaremont zijn bekend sinds de 14de eeuw. Kwaremont maakte niet alleen op geestelijk vlak deel uit van Berchem. De heerlijkheid Kwaremont-Zulzeke-ruien was één van de vier belangrijkste lenen afhangend van het leenhof van Berchem.

Kwaremont vormde eertijds een afgelegen dorp. De kleine dorpskern bovenop de Kwaremontberg met centraal dorpsplein en weids uitzicht over de Scheldevallei, stond via twee oude wegen noordwaarts in verbinding met Berchem

Rijhuizenbouw komt vrijwel niet in de gemeente voor, voornamelijk beperkt tot het dorpsplein. De gemeente vertoont vooral losse bebouwing met een zeer verspreid karakter, meer geconcentreerd in bepaalde gehuchten zoals op de wijk Lamont; daarnaast ook geïsoleerde grote hoeven. Een aantal niet meer uitgebate hoeven verkregen de laatste decennia door aanpassingen voornamelijk van het boerenhuis een eerder residentieel karakter. Ook vele kleinere boerenwoningen verloren door vernieuwingswerken in meerdere of mindere mate hun traditioneel voorkomen.
(nog meer informatie vind je op https://inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/14130)

heel merkwaardig, vele boerderijen hebben een bordje met de naam van de boerderij, de naam van de bewoners en het soort bedrijvigheid (akkerbouw, veeteelt, …)

Kwaremont kent een succesrijk dagtoerisme door zijn panoramische vergezichten op de Scheldevallei en het Vlaamse Ardennenlandschap met het nabije Kluisbos. Ook bekend als kunstenaarsdorp. Vanaf midden 20ste eeuw vestigden zich namelijk meerdere kunstschilders en glazeniers met faam in de gemeente. Deze trend uit zich thans nog in de aanwezigheid van een niet gering aantal kunstgalerijen en toegankelijke kunstenaarsateliers. De steile * kasseiwegen over de Kwaremontberg en Paterberg zijn berucht in het kader van klassieke Vlaamse wielerwedstrijden zoals de Ronde van Vlaanderen.
(zelfde website)

We maken vandaag een knooppuntenwandeling 69 – 70 – 49 – 46 – 40 – 17 – 10 – 9 – 76 – 8 – 7 – 2 – 5 – 22 – 21 – 37 – 69 totaal 11,5 km

eerste gedeelte van de wandeling

Deze wandeling start aan Kwaremontplein, dichtbij de kerk

de kerk van Kwaremont, gezien vanaf het Kwaremontplein

In 1119 bezat Kwaremont reeds een kapel, afhangend van de kerk van Berchem. Huidige kerk, nieuw gebouwd in 1788-1789 en ingewijd in 1792, incorporeert van de voorgaande kerk de gotische toren, waarschijnlijk een aanvankelijke vroeggotische kruisingstoren (14de eeuw ?) van een kerkje, wellicht met oostelijk koor en voorgevel aan Ommegangstraat. Misschien wegens territoriaal gezien te beperkte uitbreidingsmogelijkheden in westelijke richting, was de bouw van de grotere kerk met behoud van de vroegere kerktoren, slechts mogelijk door wijziging van de oriëntatie van het gebouw met 90°; archeologisch onderzoek zou hieromtrent uitsluitsel kunnen geven. Toren verhoogd met gotische klokkenkamer (17de of 18de eeuw ?). Vernieuwingswerken in 1898-1899 naar ontwerp van architect A. Vossaert voornamelijk van de toren. Herstelling van oorlogsschade in 1952-53 onder leiding van architect A. Mas. Grondige restauratie in 1994-96 naar ontwerp van architect D. Devenyns.
(https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/28349)

In 1995 is de buitenzijde opnieuw gerenoveerd, maar 20 jaar later is de gevel door vocht en schimmel weer erg aangetast. De vochtproblemen tasten ook de binnenzijde van het kerkje aan.
Pas in december 2019 zijn de herstellings- en renovatiewerken opnieuw klaar.
De kerk is open, maar er gebeuren geen diensten. Het gebouw is een landmark , van ver al te herkennen.

de andere zijgevel en achtergevel, gezien vanuit de tegenoverliggende richting. Hier is duidelijk te zien dat de kerk op een sokkel gebouwd is

het kerkhof rond de kerk

enkel in het kleine centrum zien we rijhuizen

we komen langs verschillende boerderijen, sommigen nog actief, andere niet meer

De eerste kasseien krijgen we hier op het gemeenteplein al voorgeschoteld. Kasseiwegen in Kwaremont zijn nu beschermd monument.
Voor deze straatstenen werd porfier gebruikt. Porfier vindt men bijna overal in Europa, maar in België is dit het enige stollingsgesteente. Er zijn steengroeven in Quenast en in Lessines

De benaming 'kassei' gaat terug naar de Romeinse tijd. Het Latijn kende het woord 'calceatia' of 'calciata' voor een weg die met steen bedekt was. In het oud-Picardisch werd het 'cauchie' (bestrate weg), wat vervolgens in het Frans 'chaussée' werd. Dat leidde bij ons dan weer tot 'kassei'. De Nederlanders spreken eerder over kinderkopjes, een verwijzing naar het formaat.
(https://trends.knack.be/economie/bedrijven/waar-komen-de-kasseien-vandaan/article-news-1448181.html?cookie_check=1605131211)

De bekendste porfiergroeven in ons land zijn Lessines en Quenast in Henegouwen. "De groeve van Lessines is nog actief", zegt Peter Maris. "Maar enkel voor fijngemalen steenslag die in de wegenbouw gebruikt wordt. De kostprijs om manueel kasseien te kappen is er te hoog. Daarom komt nu veel granietsteen uit Spanje of Portugal." Timothy Beuselinck van Beltrami Natuursteen voegt eraan toe dat er ook veel import is uit China, India, Vietnam en Argentinië.
Er is veel vraag naar de klassieke kasseien, zowel van steden en gemeenten als van particulieren. Peter Maris: "Veel steden willen het historische karakter aan hun centrum teruggeven. Bestrating in natuursteen heeft een andere uitstraling." Veel kasseien die daarvoor gebruikt kunnen worden, liggen vast op oude fabrieksterreinen, opslagplaatsen, stations en onder het asfalt. Bij wegenwerken of bij de vernieuwing van rioleringen komen die stenen weer op de markt.

de steengroeve van Quenast (https://www.sagrex.be/nl/quenast)

De groeve van Quenast ligt in Waals-Brabant en is enig in zijn soort omwille van de kenmerken van het gesteente dat men daar ontgint: de porfier, afgekoeld magma van 435 miljoen jaar oud.

Door het harmonieuze evenwicht tussen zijn fysische en chemische eigenschappen, is de porfiersteenslag bruikbaar voor alle premiumtoepassingen in de bouwkunst: wegen, betonnen bouwwerken, startbanen, ballastbed van spoorwegen, enz. Het is de beste keuze voor alle toepassingen waar de beste kwaliteit noodzakelijk is.

De geschiedenis van de groeve van Quenast begint in de 16de eeuw. Er zijn sporen teruggevonden van bouwwerken in breuksteen van porfier die uit die periode dateren. In de 19de eeuw wordt de productie van artisanale porfierstenen geleidelijk vervangen door een meer industriële organisatie. Na de Tweede Wereldoorlog moet het Belgische wegennet heropgebouwd worden. De uitbaters van de groeve beginnen op grote schaal porfiersteenslag te produceren voor de funderingen en de wegdekken.

Nu heeft de groeve van Quenast een elliptische vorm van 1200 op 800 meter. Qua oppervlakte is het één van de grootste groeves van Europa. Sagrex stelt er meer dan 60 mensen te werk voor een jaarlijkse productie van ongeveer 1.800.000 ton porfier.

steengroeve van Lessen (Lessines) (https://www.visitwapi.be/nl/wandeling-van-bois-de-lessines)

(https://www.geocaching.com/geocache/GC4YG4V_tdw-h-43-lessines?guid=65640899-ec40-4f78-aa12-12b8b1ed4fe5)
Sommige stollingsgesteenten hebben in twee fasen grote kristallen in een matrix van van kleine kristallen aux (porfyrinestructuur).

Dit is het geval van het stollingsgesteente Lessines, beter bekend als porfier . Dit materiaal is uitzonderlijke hard dus vrijwel onverwoestbaar maar uiteraard moeilijk te snijden ! Die gesteente werd gebruikt om de kasseien die nog sieren vele stoepen of straten in Brussel te maken.

De Belgische kasseien…
Rond het einde van de XIXe eeuw werd de onverharde grond van de Brusselse straten vervangen door porfier kasseien gewonnen uit de steengroeven te Lessen, Quenast of Rebecq.

Destijds, werden de kasseien ruw met de hand gehouwen door vaklui die van hun beroep een ware wetenschap wisten te maken … Zonder twijfel, wogen deze blokken porfier tussen 8 et 11 kg ! Zij waren van lichte conische vorm.

De site van Lessen bevindt zich in de provincie Henegouwen, 55 km ten zuidwesten van Brussel, 60 km ten oosten van de Franse grens en gemakkelijk bereikbaar via de snelweg E429/A8. De steengroeve van Lessen bestaat tegenwoordig uit twee extractiezones; «Fosse Nord » en « Fosse Sud ». In de eerste zone vindt men tot 8 verdiepingen gaande van 15 tot 30 meter hoogte voor elke verdieping. De ontginningsreserve wordt geschat op een tiental jaar productie. Daarentegen worden de reserves van de ¨Fosse Sud¨ geschat op 140 miljoen ton!
De jaarproductie van Lessen is 1.800.000 ton/jaar en de reserves worden geschat op meer dan 140 miljoen ton (http://www.cup.be/nl/presentatie/de-steengroeve-van-lessen)

eens weg uit het centrum krijgen we vergezichten te zien. Deze ochtend echter is het wat mistig zodat het zicht beperkt is

bij knooppunt 70 ruilen we de vaste ondergrond voor licht modderige paden

hier en daar een boerderij en verder weiden en akkers. Op de achtergrond is er bos

het pad is breder, tractoren, karren en 4x4’s maken er ook gebruik van

op het dak van de schuur zit een heks op haar bezem. Nochtans zijn we hier niet in Ellezelles!

bij heel wat (oude) woonhuizen staan koterijen, stallingen, … met webben voor de ramen

gelukkig ondervinden we niet de letterlijke betekenis van de straatnaam

plots staan we bij een vakwerkhuis

De dragende delen van een vakwerkhuis zijn houten balken. Tussen deze balken worden de vakken opgevuld met tenen van o.a. wilg, die nadien bestreken worden met een mengsel van stro en leem

… ooit nog betere tijden gekend ….

aarden paden worden afgewisseld met asfalt

en nog kleurrijke hoekjes

de mist vermindert langzaam

nog een beschermde kasseiweg, regelmatig zien we hier wielrenners en mountainbikers, deze laatsten te herkennen aan de modder

de honderden kleine sierappels worden gelukkig niet gelust door vogels

wat ons een woonhuis leek is in feite een zijde van een vierkantshoeve

alle kasseiwegen liggen hier op een helling met soms steile gedeelten, op dit moment van het jaar worden de kinderkopjes nog gladder door de modder afkomstig van landbouwvoertuigen die hun velden verlaten

de oogst is nog steeds bezig

voorbij het oogstveld liggen de kasseien zonder modder bedekt

14% klimmen, een kuitenbijter

het gebied is hier een paradijs voor wielrenners, de Eddy Merckx-route gaat over de steilste en meest hobbelige passages

over een korte tijd zullen we de kleurrijke herfst enkel nog in herinnering kunnen brengen. Nu zijn er al hier en daar volledig kale bomen

regelmatig een vergezicht

kapelletjes en kruisen, een typisch beeld tijdens al onze wandelingen

de weg vervolgt via een stijgend modderig pad

links en rechts van ons groeit op de akker Witte Mosterd, een groenbemester

Witte Mosterd bloeit met gele bloemetjes

We lopen op een holle weg, geasfalteerd

op de helling zien we de Pappilrussula (als we goed gedetermineerd hebben), niet eetbaar omwille van de bittere smaak

weer een grote boerderij, type vierkantshoeve

en een glooiend landschap

We kruisen nu de weg van Ronse naar Kortrijk, de N36.

alles in het teken van het wielrennen

op het beton staat voor elk jaar de winnaar van de Ronde van Vlaanderen geschreven

deze zeldzame Vuursalamander ligt dood langs de weg, waarschijnlijk aangereden

Natuurpunt geeft interessante info over de Vuursalamander (https://www.natuurpunt.be/pagina/vuursalamander)De vuursalamander is een grote, stevige landsalamander met een unieke geelzwarte tekening.Hij is zeldzaam en leeft vooral in oude eiken-beukenbossen. De vuursalamander is sterk gebonden aan oude, vochtige eiken- en beukenbossen met heldere bronbeekjes, bospoelen en veel dood hout. Een dikke humuslaag van traag verterende bladeren waarin hij zich kan ingraven, is ideaal. De soort komt enkel nog voor in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant (o.a. in het Zoniënwoud, het Hallerbos, het Meerdaalwoud en de bossen van de Vlaamse Ardennen; allemaal relicten van het vroegere Grote Kolenwoud).
Op de Rode Lijst van de amfibieën en reptielen in Vlaanderen staat de vuursalamander opgelijst in de categorie ‘kwetsbaar’.

heel wat gebied is hier privé domein

kaart met het tweede gedeelte van onze wandeling

hier staan enkele giftige Spitsschubbige Parasolzwam

eerst stappen we aan de rand van het Kluisbos, we hebben nog zicht op de omgeving

we slaan in richting Kluisbos

paddestoelen staan zo dicht op elkaar dat ze elkaar gewoon verdringen. De naam Schubbige Bundelzwam past perfect. Deze paddenstoel is rauw giftig

nog een bekende straat bij wielrenners en wielertoeristen

veel mensen wandelen of fietsen. Enkele liefhebbers en eigenaars van oude sportwagens toeren hier samen rond

voor hen gelden de corona-regels niet … en voor het café al evenmin

we komen nu in het Kluisbos

Het 300 hectare grote Kluisbos ligt pal op de taalgrens. Twee derde van het gebied ligt in Kluisbergen. Het Kluisbos prijkt op de top van de Kluisberg! Deze 141 meter hoge berg is één van de pronkstukken van de Vlaamse Ardennen. De waardevolle natuur, prachtige vergezichten, bezienswaardigheden en recreatie voor de kleine natuurliefhebbers, maken dit een ideale bestemming voor jong en oud.

Ruig Elfenbankje, niet eetbare paddenstoel

paddestoelen welke in bundels groeien, de naam echter niet gevonden

een of ander soort Elfenbankje, misschien wel het Gewoon Elfenbankje, niet eetbaar

dikwijls is het wandelpad verschillend van het grote pad, waarop zelfs auto’s rijden. Mountainbikers zoeven ons soms op het wandelpad voorbij, soms rijden ze op het breder pad

vooral beuken en eiken komen hier voor. Bij een beukenbos komt er geen grondvegetatie voor

weer een ander soort Elfenbankje

misschien een of andere soort Trechterzwam

waarschijnlijk groeit hier op een oude, deels rotte boomstam, het Wieltje of een Mycenasoort

van de kleine paddestoeltjes terug naar het bos

net mini-mini-champignons (ze groeien op een gewone tak)

mooie paddenstoel, naam ?

Ik lees dat er alleen al in Vlaanderen meer dan 4000 soorten paddestoelen voorkomen en dat determinatie moeilijk is. Ik moet zeggen, een vogelnaam terug vinden is een stuk gemakkelijker

het wandelpad ligt vele meters hoger dan de holle weg waar soms auto’s en meer fietsen rijden

We lezen wat verder op een info-bord dat in het Kluisbos verantwoord hout gekapt wordt, hout met een FSC-label. Vooral beuk wordt gekapt

misschien is dit een Oorzwammetje?

te midden van het bos, met enkel aardewegen, zien we wegwijzers. Het wandelpad ligt op de taalgrens, soms zijn we in Vlaanderen, soms in Wallonië (Henegouwen)

We zijn hier aan de Vierschaar, een plaats waar boswegen elkaar kruisen, met een groot café (restaurant?), kinderspeeltuin en een nog veel grotere parking.

Een vierschaar was vroeger een vierkante, door 4 scharen (banken) afgezette ruimte waarbinnen de rechtszittingen plaats vonden. Deze vierschaar was destijds afgebakend door 4 linden, nu 4 beuken

mooi seizoen om te wandelen, gelukkig vandaag niet al te druk

hier vinden we een bank om onze honger te stillen

hier ligt het wandelpad iets verder verwijderd van het pad waar auto’s mogen rijden, het is hier rustiger

beukenbossen zijn meer open omdat er weinig of geen onderbegroeiing is

de Gewone Zwavelkop is erg bitter en vooral giftig

deze heuvel is geen natuurlijk heuvel maar een tumulus

Een tumulus of grafheuvel is een heuvel die gebouwd is ter ere van een overledene. Dit type grafmonument werd vooral gebouwd tussen 2800 en 500 v.C. De tumulus op de top van de Kluisberg werd in het verleden twee maal onderzocht. Een eerste, vrij onnauwkeurige, opgraving dateert van 1909. Tussen eind 1949 en 1951 vonden nieuwe opgravingen plaats. Daarbij ontdekte men op ongeveer 70 cm diepte een brandlaag met houtskool en verkalkte beenderen. Er werd eveneens een urne gevonden gevuld met verkalkte lijkresten, houtskool en twee bewerkte vuurstenen. De urne stond omgekeerd op een uitgeholde ijzersteen en in een kring rond de urne stonden meerdere ijzerstenen opgesteld (herinner: de bovenste laag van de getuigenheuvels bestaan uit ijzersteen).
Uit opzoekingen bleek verder dat de tumulus eigenlijk vier verschillende graven bedekt, elk uit een andere periode. Dateren is heel moeilijk, maar men vermoed Midden-Bronstijd (1800 – 1100 vC).
In de bovenste, meest recente laag werd de urne gevonden. (tekst afkomstig van een bord bij de tumulus)

Iets verder zijn we op de top van de Kluisberg, 141m hoog.

De Kluisberg (Frans: Mont de l'Enclus) is een heuvel in de Vlaamse Ardennen, op de grens van Vlaanderen  en Wallonië. De Kluisberg is 141 meter hoog.
De heuvel maakt deel uit van een heuvelrug die zich in oost-west richting uitstrekt tot de Oudenberg in Geraardsbergen.
De heuvel ligt in twee gemeenten die naar de Kluisberg genoemd zijn: de Vlaamse gemeente Kluisbergen  en de Waalse gemeente Mont-de-l'Enclus. Op de top ligt het bosgebied Kluisbos; op de flanken komen meerdere hellingen met een eigen naam voor, zoals Le Horlitin (centraal op de zuidkant van de heuvel) en de  Knokteberg  (aan het oostelijk einde van de heuvel).

De Kluisberg is een omvangrijk natuur- en recreatiegebied. Op de top zijn verscheidene toeristische tearooms en restaurants gevestigd. Op de top van de berg ligt een in onbruik geraakte uitkijktoren. De toren zou tijdens de godsdiensttwisten gedurende de 16e eeuw gediend hebben als schuilplaats voor de Bosgeuzen en later als uitkijkpost voor het leger van Napoleon Bonaparte.

De naam Kluisberg zou afkomstig zijn van een op de berg in het Kluisbos aanwezige kluizenaarswoning. Er zijn diverse verhalen hierover. De koning der Franken Childerik I  zou in de kluizenaarswoning door een kluizenaar zijn grootgebracht. In een andere legende uit 1148 zouden Iwein van Aalst en Daniel van Dendermonde bij hun terugkeer van de kruistocht overnacht hebben bij een kluizenaar in het Kluisbos die een valsmunter bleek te zijn (de munten werden op grote aambeelden ('enclumes') geslagen, vandaar de Franse naam Mont de l'Enclus).
(https://nl.wikipedia.org/wiki/Kluisberg_(Vlaamse_Ardennen))

de toren waarvan sprake in deze tekst

Hier maken we een scherpe bocht naar rechts

en we krijgen voorlopig asfalt onder de voeten geschoven

vermits we zopas op de top waren, is het nu afdalen

soms een beetje steil

soms steiler (foto genomen nadat we steil stukje afgedaald hebben)

we komen meerdere bronnen tegen. Ingesijpeld regenwater dat gefilterd wordt in een zandlaag, maar door een kleigaal niet verder in de grond kan dringen. Waar die zandlaag aan de oppervlakte komt is er dan een bron

hier is een deeltje van het Kluisbos afgesloten om de natuur zijn gang te laten gaan, met zo weinig mogelijk menselijke invloed

door de bronnen komen we hier in een modder gebied terecht

Beuken wortelen heel ondiep. Bij een hevige storm (of een andere oorzaak) valt een beuk gemakkelijker om

nadat we een beekje gekruist hebben, volgt er weer een korte, steile klim

het gebied is hier sterk geaccidenteerd

de volgende bron

we wandelen nu op de noordelijke helling van de Kluisberg

hier is het pad nogal steil en glibberig

deze paddenstoel vormt een schaaltje waar afvallende bessen dan in terecht komen

we komen aan de rand van het Kluisbos, we krijgen dus af en toe weer een uitzicht

de kerk van Ruien, een deelgemeente van Kluisbergen, komt in zicht

Op de achtergrond zien we een aantal hoogspanningsleidingen.
In 1958 werd hier een elektriciteitscentrale gebouwd, een thermische kolencentrale. Deze centrale was lange tijd de grootste thermische elektriciteitscentrale van België. Naast steenkool werd er ook aardgas, olijfpitten, houtschilfers en houtafval werden hier verbrand om stroom te produceren.
De steenkoolcentrale van Ruien was de centrale met de hoogste CO₂ uitstoot in België, geen fraai record. In september 2013 sloot de centrale definitief de deuren. In 2017 werden de schoorsteen en de koeltorens gecontroleerd geëxplodeerd en dus neergehaald. We bezochten jaarlijks met onze leerlingen de centrale van Ruien.

Nu is Avelgem (buurgemeente van Ruien) een centraal punt waar hoogspanningsleidingen samen komen. De 380 kV leiding, welke we in Deinze zagen, komt ook hier toe, in het hoogspanningsstation van Avelgem. Deze leidingen zorgen voor een verbinding met het buitenland.

Weldra ligt het Kluisbos volledig achter ons, we komen in het dorp van Ruien.

we komen voorbij een haag vol met bloeiende passiebloemen

en zelfs passievruchten (maracuja, een tropische vrucht!))

ook hier zien we wel wat landbouw

foto richting Kluisbos

en de kerk van Kwaremont, ons eindpunt, komt in zicht

na nog wat straten en paden komen we terug in Kwaremont

een tegelpad dat al vrij snel overgaat in een modderpad

met nog een steile klim naar de doorgaande weg Ronse – Kortrijk

Na een kort eindje zijn we terug bij de auto, het einde van een mooie en gevarieerde tocht.

genieten jullie nog van de laatste dagen van het jaar