Reisverhaal «een stukje Zuid-Australië»

Australië | Australië | 6 Reacties 31 Oktober 2014 - Laatste Aanpassing 31 Oktober 2014

de omgeving van Adelaide

Adelaide is de hoofdstad van de staat South Australia.

 South Australia (SA) ligt ten oosten van Victoria (VIC) en New South Wales (NSW)

De ganse staat heeft een oppervlakte van iets meer dan 983.000 vierkante km (bijna 33 maal zo groot als België), met ongeveer 1,5 miljoen inwoners.  Hiervan wonen er ongeveer 1 miljoen in groot Adelaide .

Adelaide ligt in het zuidoosten van de staat.  De afstand van Broken Hill tot Adelaide over de (vrij rechte) weg bedraagt 500 km.

Het eerste stuk van de weg loopt door de outback.  Hier is hier en daar wat water.  Dat leiden we af aan de emoe's, die we zowel levend als overreden zien.  Emoes kunnen maar overleven als ze maximaal op 20km van water zijn.  Er zijn langs de weg 2 "stations" , die grotendeels verlaten zijn.  
Na deze 250km is er een controlepost.  De man kijkt in onze koelkast of we geen fruit of een aantal groentensoorten meehebben.  SA is immerrs fruitvliegvrij.
Na deze 250km is het land meer groen, dus meer water.  Nog een beetje verder zien we grote akkers, meestal met graan.  Nu is het moment van de oogst.  Op sommige akkers staat er nog onrijp graan, andere zijn goudgeel, nog andere worden nu geoogst.  En op deze die al geoogst zijn zien we de pakken stro liggen of lopen er als grote kudden schaapjes rond.

Wij bezoeken enkele plaatsen in de omgeving van Adelaide en daarna trekken we verder richting zuidkust van Victoria..

Noordoostelijk van Adelaide ligt de Barossa-vallei.

het oranje deel van de kaart is de Barossa vallei

De Barossa vallei is ooit ingepalmd door Duitsers in de loop van de jaren 1830. Zij kwamen vooral uit Silesië (te vinden in het huidige Polen) omdat ze door de Pruisische heersers onderdrukt werden.  De reden hiervoor was hun streng Lutheraanse manier van leven.

memorial door de Lutheriaanse kerk geplaatst

In Bethany bij Tanunda is er een klein kerkhof met uitsluitend graven van Duitsers die in de jaren 1830 naar dit gebied gekomen zijn.

nakomelingen hebben een beetje geschiedenis toegevoegd

Wat ons opvalt is de zeer grote hoeveelheid kindergraven

In het gebied was ook al een Engelsman Angas terecht gekomen en hij had een Duitse taal- en mineraalkundige de opdracht gegeven de grondgesteldheid te onderzoeken. De Duitser bevestigde dat de grond meer dan excellent is voor druiventeelt en bijgevolg voor de wijnproductie.

zicht op de Barossavallei

Er zijn meer dan 50 wijnhuizen in de vallei, waarvan er een aantal hun deuren open zetten voor een bezoek, al dan niet geleid.  Wij bezoeken Jacob's Creek, bekend omdat sommige van deze wijnen ook in België verkocht worden.  Het geleid bezoek is nu eens niet de wijnmakerij of de kelders, maar wel een stukje van hun wijngaarden.  Jacob's Creek wijnen worden geproduceerd door het bedrijf Orlando.

bij het bezoekerscentrum is een oude eucalyptusboom te zien

hier is er een rij  per gebruikte druivensoort aangeplant

elke soort heeft een verschillende bladgrootte, bladvorm, bladkleur en trosvorming

een druivensoort staat nu in bloei.  We moeten wel erg goed kijken, want de bloemetjes zijn zeer klein

in bijna alle wijngaarden is er eenautomatische  bewatering en bemesting 

een klein deeltje van het grote gebied.  Niet elke druivensoort kan op eender welke plaats aangeplant worden.  De ligging, bodemgesteldheid, zoninval, ... zijn belangrijke factoren

Op 16 oktober 1837 kwam de, toen 18-jarige, Beierse Johann Gramp aan in zuidelijk van Adelaide.  Hij was met het schip Solway na 4 maanden en meer dan 18.000km, van Hamburg naar hier gekomen.  Ne enkele jaren kreeg de man een lapje grond bij Jacob's Creek, een beek in het gebied van de Barossavallei.  Na hard werken, vele generaties verder, is dit wijngebied tot één van grootste van Australië uitgegroeid. Sinds 1989 is dit wijnbedrijf in handen van de groep Pernot-Ricard.

Het bedrijf voert zijn wijnen uit naar 57 landen, waarbij China het topland is.  Een aantal wijnen echter worden enkel verkocht op het bedrijf zelf, of beter gezegd in het bezoekerscentrum van het bedrijf.
Na de wandeling langs de wijnstokken krijgen we een wijnproeverij van 7 wijnsoorten.  

bij de proeverij krijgen we eerst enkele witte wijnen (van 30 tot 50$ per fles!) en dan enkele rode (60$ per fles)

De kostprijs per fles is hoog.  Diit wordt verklaard doordat er in Australië op alcohol 39% taks geheven wordt. 

 
Australië is een land waar alcoholconsumptie en -verkoop erg gereglementeerd is.

alcohol mag enkel geschonken worden samen met een maaltijd in restaurants die een volledige vergunning hebben

dit is geen chemische fabriek, maar een installatie om wijn te produceren en te bewaren

alhoewel en toch wel wat chemische stoffen opgeslagen zijn

Bij het verlaten van de Barossa-vallei komen we in het gebied Adelaide Hills, iets zuidelijker dan de Barossa-vallei en ten oosten van Adelaide.

hier zien we af en toe een bord dat waarschuwt voor mierenegels op de weg.  Het zijn nachtdieren, we zien ze dus niet

In dit gebied is er een speelgoedfabriek die houten speelgoed vervaardigt.  Om mensen aan te trekken is er een groot en een klein hobbelpaard

Door dit gebied loopt de Torrens River, een veel kleinere rivier dan de Murray.  Ze is slechts 85 km lang.  In deze korte loop is de rivier er in het verleden in geslaagd een canyon te vormen.
In 1969 heeft men een stuwdam op de rivier geplaatst.  De hoofdreden ervan was dat eens om de 60 jaar (gemiddeld) de rivier zo sterk overstroomde, dat hele gebieden inclusief bewoning, werden meegesleurd.  Ondertussen is de dam nog verhoogd om het risico op overstromingen verder te doen dalen.

De Torrens rivier loopt door Adelaide en komt uit de St Vincent Golf, niet ver van de camping waar we (letterlijk) ons tent opslaan.

's avonds de dag verwerken en de volgende dag voorbereiden

waar de Torrensrivier in de zee uitmondt, treed er sterke verzanding op

op de rivier heeft men een "vistrap" gebouwd, zodat zalmachtigen stroomopwaarts kunnen zwemmen

aan beide oevers van de Torrens, bij de monding, is er een pelikaanstandbeeld neergezet

Een wandeling langs de St Vincentgolf geeft ons een kijk op "de zee" hier bij Adelaide.  Adelaide alleen heeft 90km kust (België 65!)

geen hoogbouw aan de zee, appartementscomplexen met 1 verdieping en goed beschut tegen de gure wind beschut achter glas kan de temperatuur aangenaam zijn

de plantengroei in de duinen is belangrijk en wordt hier en daar aangevuld en extra beschermd

hier en daar bloeien er duinplanten

Adelaide

Adelaide lijkt geen grootstad te zijn.  Ze is wel erg uitgestrekt, maar hoogbouw komt maar beperkt voor.
Het stadscentrum wordt doorsneden door de Torrens rivier.

Ten zuiden van de rivier liggen heel wat bezienswaardigheden, vele ervan interessant voor ons om te bezoeken.

enkele kunstwerken in de stad

enkele gebouwen in de stad

gebouw van de Vrijmetselaarsloge

ten westen van het centrum, aan de Torrens, bouwt men een modern stadsdeel

ook het station is helemaal in moderne stijl opgetrokken.  De treinen zien er net zo proper uit als in Zwitserland, waar ze veelvuldig door een wasstraat gaan

het kultuurgebouw

het sportstadion ligt net aan de overzijde van de Torrens en biedt plaats aan 55.000 toeschouwer

en ook hier: rookvrij

een stukje skyline

en overal grote en kleinere parken

We starten met de botanische tuin, gesticht in 1857. Het is een aangena
me tuin om in te wandelen.  

Een belangrijk deel van de planten is uitheems.  Zo heeft Australië geen enkele inheemse vorm van cactus of cactusachtige .  In de tuin komt er wel een aantal voor fkomstig van zuidelijk Afrika of Centraal-Amerika.

in de tuin zijn er verschillende bomen van meer dan 150 jaar oud, vele ervan zijn mooie exemplaren

de palmenserre met planten uit Madagascar

deze reuzeserre heeft een bijzondere architectuur

de voet van deze boom lijkt wel op een voet met tenen

een 150 jaar oude ficus

een Queensland Flessenboom

deze plant heeft gelijktijdig bessen én bloemen

vele planten staan in bloei

deze fontein is bijzonder

in een deeltje van de tuin is er gezaaid en heeft men tientallen kleurrijke vogelschrikkers geplaatst

Aansluitend bij de plantentuin bevindt zich het National Wine Center, een modern gebouw met allerlei algemene informatie over wijn en alles wat met wijnbouw te maken heeft.  De voorstelling is interactief.

in deze grootste open wijnkelder van het zuidelijk halfrond liggen er 38.000 flessen wijn

een collectie kurkentrekkers

het gebouw van het Nationaal Wijncentrum

Een paar straten  zuidelijker bevindt zich Tandanya, het Nationaal Aboriginaal Cultuur Instituut.  Nationaal duidt op de staat South Australia.
Toen de Engelsen Australië zijn beginnen bevolken, waren er meer dan 200 Aboriginal staatjes, elk met hun eigen taal, leefgebied en gewoontes.

kaart met een overzicht van de verschillende Aboriginal staten op het moment dat de Engelsen het land hebben ingepalmd

Een belangrijk deel van de Aboriginal kunst beeld een stuk geschiedenis uit, de manier waarop de mensen vele generaties lang hebben geleefd.  Een aantal kunstwerken hebben betrekking op de problemen die zij ondervonden en nog steeds ondervinden wat betreft de aanvaarding van hun identiteit, leefgebied en cultuur.
Ze schilderden op rotsen of stukken boomstam, of ze beelden hun kunst uit in het zand.

aboriginnals stellen de mens (en zichzelf) graag voor met een witgeschilderd gezicht

Nu gebruiken ze meer hedendaagse technieken zoals acrylverf op doek, naaien op stof, fotografie en multimedia.  Of ze gebruiken een mix van oude en nieuwe technieken.
Een veel gebruikte techniek , afkomstig van de westelijke woestijnvolkeren, was en is een uitbeelding door punten met verf te plaatsen. 

Hierbij gebruik(t)en ze ook symbolen om hun verhalen uit te beelden.  Essentieel bij de punttechniek is dat ze de wereld bekijken vanuit de ruimte, dus loodrecht op alles wat vertikaal staat.  Elke mens, plant, dier is dan gewoon een punt.  Ze gebruiken de punttechniek anderzijds wel om de wereld weer te geven zoals we hem zien, horizontaal.

werk uit het Art Gallery met Aboriginal punttechniek in het werk Water Totem Place for Men van Mick Namerari Tsjapaltjsarri, gemaakt in 1998

Veel Aboriginals zijn een zeer belangrijk deel van hun cultuur verloren doordat ze lange tijd niet vrij waren in hun denken en handelen.  Ze moesten zich aanpassen aan de blanken, missionarissen bepaalden hun denken en hun  manier van leven.  De kinderen van de Aboriginals werden hen bij de geboorte ontnomen zodat ze in de kloosters en weeshuizen tenminste (!) een goede, blanke opvoeding zouden krijgen.
De Aboriginals hebben pas de laatste jaren wat meer rechten gekregen en weer een leefgebied.

enkele symbolen gebruikt in de kunst van de Aboriginals

kunstwerk van Bluey Roberts, tijdens een tijdelijke tentoonstelling met werken van hem.  Fotograferen is verboden.  Dit werk staat bij de toegangsdeur

Naast de universiteit is er de Art Gallery met oudere Australische kunst, een beetje Aboriginal kunst en Europese kunst.

een van de gebouwen van de universiteit

ook hier, verboden te roken

Art Gallery binnenzicht

Art Gallery, Aboriginal werk

houtsnijwerk van Aboriginals, Art Gallery

Merchants of Death van James Cant, geschilderd in 1938 in London, net toen hij 6 jaar in Barcelona had geleefd.  Hij is een Australisch kunstenaar

Naast de Art Gallery ligt het Museum van Zuid-Australië.  

schoolkinderen bezoeken in klasverband het museum.  Eindelijk leren ze iets over de oorspronkelijke bewoners van hun land.  
Bemerk dat tot het schooluniform ook een hoed met brede rand hoort om de kinderen te beschermen tegen de zon, die door het ozongat boven Australië nog veel gevaarlijker is

Het museum bestaat uit 2 gedeelten.  Enerzijds handelt over dieren en evolutie, anderzijds is er een belangrijk gedeelte antropologie, over de Aboriginals dus.
Aan de hand van voorwerpen, vooral verzameld door missionarissen probeert men hier een beeld te geven over het leven van deze mensen.
De eerste Aboriginals zouden zo een 50.000 jaar geleden in Australië aangekomen zijn.  Zeker weet men het niet, maar hoogstwaarschijnlijk gebeurde dit via de hedendaagse Indonesische eilanden.  In die tijd waren Papua-Nieuw-Guinea en Tasmanië nog via land met Australië verbonden. 
De Aboriginals echter zijn zeker over zee naar hier gekomen, vergezeld van de dingo's.

kaart met de vermoedelijke reisroutes van de Aboriginals

ze verplaatsten zich per kano.  Die werden uit één stuk boomstam uitgehouwen en boden plaats aan vele mensen.  Dit is een kinderkano, gemakkelijker bestuurbaar voor kinderen

houten recipiënt.  Aboriginals hebben weinig achtergelaten.  Wetenschappers kunnen maar gissen waarvoor al de gevonden voorwerpen zouden gediend hebben

toen de blanken in contact kwamen met de Aboriginals, leefden ze nog in een primitief tijdperk.  De mensen droegen slechts een dierenvel in de winter om zich te beschermen tegen de kou.  Ze waren wel beschilderd en hadden meestal een horizontale stok door hun neus

Aboriginals kenden een positieve manier om met elkaar om te gaan.  In een maatschappij had ieder zijn taak, zijn verantwoordelijkheid, die door elkeen ander werd aanvaard.  Ze kenden geen oorlog.  Een nieuwkomer werd opgenomen in hun omgangssysteem en was bijgevolg geen vreemde.  De blanken echter bejegenden hen helemaal niet op diezelfde manier.  Aboriginals hebben moeten leren vechten en stelen om te overleven.

menselijke schedels werdden gebruikt als drinkbeker

een wateremmer gemaakt van bast van bomen die aan elkaar werden genaaid

dankzij tekeningen weet men beperkt iets over de levenswijze.  Zeker is dat mannen gingen vissen en ze bakten boven een houtvuur (bovenaan staat er eenman toe te kijken)

die mannen gingen ook op jacht, hun dingo jaagde mee (reechtsboven op het werk)

Vrouwen verzamelden planten en plantendelen.  En zelfs al hadden de mannen niets gevangen, toch was er voedsel

door de komst van de blanken veranderde er veel.  Aboriginals werden gedwongen mee te werken aan bvb. de aanleg van wegen, hier gebruik makend van groene tractoren

modern beeld van een Aboriginal vrouw

Aboriginals maakten zeer veel gebruik van (eigengemaakte) touwen.  Ook menselijk haar werd als grondstof voor touw gebruikt

naast de vele gebruiksvoorwerpen was er ook kunst.  Hier is een houten slang

de volkeren die aan de zee woonden gebruikten parelmoer uit schelpen om juwelen te vervaardigen

In het museum is er ook een zaal gewijd aan de volkeren uit Papua-Nieuw-Guinea en deze van de eilanden in de Stille Zuidzee

een soort totempalen gevonden op een van de eilanden

Nu hebben we genoeg musea bezocht en veel nieuws bijgeleerd.

Op een wandeling door het centrum komen we bij de JamFactory.

Dit project is ongeveer 40 jaar geleden opgericht door de overheid van South Australia met het doel kunstenaars en ontwerpers een plaats te bieden waar ze hun werk en ideeën kunnen realiseren. In dit project zijn er vier ateliers, één voor glaskunst, één voor meubelontwerp, één voor keramiek en de laatste voor kunst met metalen.  
Om geld in het laatje te brengen worden met de hand gemaakte kunstvoorwerpen uit de JamFactory verkocht.  Verder zijn er organisaties die financieel steunen en krijgen ateliers opdrachten van buitenaf.  Kunstenaars en ontwerpers kunnen daarnaast ook voor zichzelf werken.  Of ze kunnen helemaal niet deelnemen aan de JamFactory, maar er een atelier huren voor kortere of langere tijd.
Bij de afdeling meubelen zijn er ook afgestudeerden (in meubelkunst of ontwerper) die bijkomend hier 2 jaar stage lopen voordat ze zelfstandig beginnen te werken.

in de winkel zijn er vele mooie kunstvoorwerpen uit één van de vier ateliers.  Er zijn ook juwelen.
De kostprijs is op zijn Australisch, duur dus

We gaan langs bij alle ateliers en we krijgen, op vraag vaan ons, heel wat uitleg

wegens het gevaar mogen we niet binnen in het glasatelier, maar is er een uitkijk van boven

er staan verschillende ovens ter beschikking

In het meubelatelier staan er prototypes, probeersels en verkoopbare meubels

Als er zwart hout nodig is, wordt hout bestreken met een mengsel van huishoudazijn en staalwol

door reactie met het tanine in het hout is het zwart meer of minder intensief , hoe meer tanine, hoe intensiever

de man van het keramiekatelier geeft niet allen uitleg over de klei, maar ook over de verdere verwerking, inclusief het bakken en het emailleren

in het metaalatelier bewerkt men metaal, men smelt het uiteraard niet.  Nu wordt design slabestek gemaakt

en mooie metalen schaaltjes

Voordat we verder trekken, terug richting oosten, nog enkele vogels die we in de stad gezien hebben

in de Torrens rivier zwemt de Australische Zwarte Zwaan

broederlijk naast één Australische Pelikaan (Pelecanus conspicillatus)

de Spitskuifduif (Geophaps lophotes) zien we al een aantal dagen in het veelvoud

Zuidelijk van Adelaide bezoeken we Hardy's in McLaren Vale.  Sommige van deze wijnen worden ook in België ingevoerd.  Men vertelt ons dat de wijnen die uitgevoerd worden niet te koop zijn in Australië zelf.

Hardy's en Tintara staan samen.  Tintara was oorspronkelijk gevestigd in McLaren Vale en werd overgenomen door Hardy's..  Nu behoren deze domeinen tot Accolades Wines, een groep die als basis Sydney heeft en waartoe ook een Zuid-Afrikaans en een Amerikaans merk horen

Hier zijn geen rondleidingen.  We krijgen een blad met een voorstel tot een kleine wandeling op het domein zelf met wat uitleg over wat er te zien is.

ook hier zijn reuzentanks te zien op verschillende plaatsen.  Er loopt een pijplijn van de ene reeks tanks naar de volgende.  In het gebied van de tanks is er geen bezoek toegelaten.

er is een reuzegrote Ficus te zien met kleine vijgen, ze liggen nagenoeg allemaal op de grond en geven een goede geur af

dit was het vroegere wijnbedrijf

er staan enkele unieke flessen te koop tegen een hoge prijs

Van hier rijden we richting Murray rivier.  Ze komt een eindje verder uit in een groot binnenmeer, dat zelf in de oceaan uitmondt.  Hier zijn al lang geen bruggeen meer om de Murray over te steken, dat gebeurt met een veer dat 24u/24u werkt.

het veer hangt vast aan kabels en wordt elektrisch over getrokken in enkele minuutjes

Onderweg naar het veer zien we de leerlingen van een lokaal schooltje samen staan.  er wordt muziek gemaakt op zelfgemaakte instrumenten

jong geleerd is oud gedaan (?), dus alle kinderen met een zonnenhoed.  De leerkrachten en de ouders echter dragen helemaal geen zonnenhoed...

ter hoogte van Wellington is de laatste ferry om de Murray over te steken.  Iets verder mondt ze in een meer uit dat slechts een kleine toegang tot de oceaan heeft.  Het grijze gebied, tussen de oceaan en de Coorong rivier is een duinengordel van ongeveer 100 km lang.  De Coorong en de duinengordel vormen een nationaal park om watervogels te beschermen

De Coorong is de waterloop en verder is de duinengordel die de Coorong van de oceaan scheidt

Voor we echter bij dit gebied komen rijden we door een streek, die na het regenseizoen veel kleine en ondiepe meren bevat.  Door de hitte dampen dze waterplassen uit, het zout echter verdampt niet mee en blijft als een korst met zoutkristallen liggen op de bodem

Bij de grotere meren bevat het centrum nog water

enkel sterk zoutminnende planten zoals zeekraal, kunnen hier nog gedijen.

Het Coorong is in Australië een belangrijke broedplaats voor de Australische pelikaan.  We zien dus een groot aantal  van deze mooie vogels

Vele andere watervogels komen vrij dichtbij de oever 

 Kleine zilverreiger (Egretta garzetta nigripes)

Purperkoet  (Porphyrrio porphyrrio melanotus)

de Koningslepelaar  (Platalea regia) met zijn spatelvormige bek

Australische dodaar  (Tachybaptus novaehollandiae) 

Witkopmeeuw  (Larus novaehollandiae)

 Grote Kuifstern (Sterna bergii)     

Witwangreiger (Egretta novaehollandiae)

Fuut (Podiceps cristatus)
Vanaf deze plaats tot Kingston rijden we 150 km.  Een belangrijk stukvan deze weg loopt parallel met de kust en het Coorong Nationaal Park.
Kingston is bekend voor zijn langoesten.  Langs de hoofdweg is er een groot standbeeld van een langoest.

 We gaan even langs bij een winkeltje waar men de langoesten gekookt verkoopt

voor 95 dollar het kg zijn ze te koop.  Vergelijk dit met  Cuba waar we slechts 10 dollar betaalden, inclusief de rest van de maaltijd!

In Kingston staat er een vuurtoren die rond 1870 gebouwd is en nu 15 km verplaatst is naar deze plaats

Nog eens 150 km verder komen we in Mt Gambier, de tweede frootste stad vaan South Australia, en niet zo ver meer van de grens met de staat Victoria
Mt Gambier ligt in een gebied met al lang uitgedoofde vulkanen.  Dichtbij de stad zijn er drie kraters, elk met een meer

 Bleu Lake, helemaal in de diepte

Valley Lake, eerder grijs, met aan 1 zijde geen opstaande rotsen meer en dus gemakkelijk toegankelijk

In het gebied aan het meer bevindt zich een wildreservaatje waar men de inheemse planten herintroduceert waardoor ook de oorspronkelijke fauna er weer kan gedijen

de Wenkbrauweend  (Anas superciliosa rogersi) heeft een mooie groene veer op elke flank

 In het gebied wonen 4 koala's.  Twee ervan zien we in een eucalyptusboom zitten. De ene slaapt, de andere kijkt nieuwsgierig naar ons

 de Witooghoningeter (Phylidonyris novaehollandiae novaehollandiae) zien we hier pas voor de eerste maal

de Grijze Kangoeroe leeft in groepjes samen en ze voeden zich met gras

het Prachtelfje (Malurus splendens musgravi) is een klein en zenuwachtig vogeltje dat moeilijk te fotograferen is

Met Mt Gambier eindigt ons bezoek aan South Australia.  Morgen rijden we terug de grens met Victoria over en zetten we ons klok een half uur achteruit.